منظور از نماد بورسی چیست؟ |
پس از تشکیل و راه اندازی بازار سرمایه متشکل از بازار بورس و فرابورس تمامی شرکت های سرمایه گذاری که واجد شرایط لازم هستند مجاز به آغاز فعالیت های سرمایه گذاری و عرضه سهام خود در این بازار می باشند. برای این منظور بازار سرمایه به چندین دسته تقسیم می شود ( مانند بازار اول ، بازار دوم و … ) و تمامی شرکت ها پس از ورود به این بازار به ترتیب در تمامی این بازار ها فعالیت کرده و در نهایت چنانچه شایستگی های لازم را بدست آوردند وارد بازار بورس شوند.
همچنین از آنجایی که معمولا نام شرکت های سرمایه گذاری طولانی بوده که در نتیجه آن با توجه به تعداد بسیار زیاد شرکت های فعال در بازار سرمایه سبب پیچیده شدن روند انجام معاملات برای افراد فعال در این بازار می شود لذا سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام به ایجاد نماد های جایگزینی برای هر کدام از این شرکت ها کرده است.
این نماد ها به گونه ای طراحی شده اند که سرمایه گذاران با توجه به آن ها نام شرکت و نوع صنعتی که در آن مشغول به فعالیت است را تشخیص دهند. با توجه به درجه اهمیت آشنایی فعالین بازار سرمایه گذاری با نماد های بورسی لذا در ادامه به ارائه مطالبی در رابطه با نماد بورسی و نحوه دسته بندی آن پرداخته شده است.
تعریف نماد بورسی چیست
همانطور که گفته شد تمامی شرکت های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه متشکل از بورس و فرابورس برای ورود به این بازار نیاز به نماد گذاری شدن و ثبت این نماد در سامانه کدال codal.ir می باشند. این نماد گذاری باید به صورتی باشد که با حداقل حروف استفاده شده بیشترین اطلاعات ممکن را در اختیار سرمایه گذاران و فعالین بازار قرار دهد که در نتیجه آن سبب بالا رفتن سرعت انجام معاملات و همچنین تشخیص راحت تره شرکت های مختلف می شود.
با توجه به نکات ذکر شده سازمان بورس اوراق بهادار اقدام به تعیین نماد بورسی شرکت ها متشکل از مخفف نام شرکت ها به علاوه نماد صنعتی که در آن فعالیت دارند ( که با یک حرف از حروف الفبا مشخص می شود ) کرده که در نتیجه آن افراد با مشاهده نماد ثبت شده شرکت ها در سامانه کدال می توانند به نام و حوزه فعالیت آن ها پی ببرند.
به طور معمول حروف انتخابی برای نشان دادن صنایع مختلف شامل اولین حرف هر یک از این صنایع می باشد، اما این قاعده همیشگی نبوده و استثنائاتی نیز در رابطه با آن وجود دارد. همچنین سازمان بورس با استفاده از این نماد ها می تواند ویژگی های دیگر سهام های مختلف را مانند نماد ابزار های مالی مختلف را مشخص کند که از جمله آن ها می توان به استفاده از حرف ” ح ” در انتهای نماد شرکت های سرمایه گذاری که حق تقدم سهام را انجام می دهند اشاره کرد.
چگونگی نام‌گذاری نمادهای بورسی
بیایید دوباره به همان فملی برگردیم. این نماد از دو بخش تشکیل شده که بخش اول آن “ف” معرف صنعت و گروهی است که شرکت در آن فعالیت می‌کند. به‌عنوان مثال در اینجا منظور از”ف” گروه فلزات اساسی است. مابقی هم (ملی)، خلاصه‌ای از نام (شرکت ملی صنایع مس ایران) شرکت است.
به‌طور کلی می‌توان گفت که نمادهای بورسی معمولا از دو بخش ایجاد می‌شوند. بخش اول معرف صنعتی است که شرکت در آن فعالیت می‌کند و بخش دوم قسمتی از اسم شرکت یا مختصر شده نام آن است.
پس برای نام‌گذاری نمادهای بورسی، معمولا علاوه‌بر نام مختصر شده شرکت، به نام صنعت و گروهی که شرکت در آن فعالیت می‌کند هم توجه میشود. اما نمادهایی هم وجود دارند که از این قوانین پیروی نمی‌کنند.
برای مثال نماد شرکت ذوب‌آهن اصفهان “ذوب” است، در حالی که در گروه فلزات اساسی قرار دارد و اگر قرار بود از آن قاعده استفاده کند باید فذوب می‌شد.
در ادامه چند نمونه از این گروه‌ها را با هم بررسی خواهیم کرد.
نماد بورسی چگونه ساخته می شود ؟
در گروه بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، خودرویی، شرکت‌های قندی، سیمانی، کاشی و سرامیک و سایر گروه‌ها، نماد هر کدام از این شرکت‌ها در هر گروهی که هستند با یک حرف خاصی شروع میشود، همیشه نمادها از یک قاعده ثابت پیروی نمی‌کنند و استثناهایی هم وجود دارد.
نمادهای معاملاتی شرکت‌های بورسی در تالار معاملات بورس از دو بخش مهم تشکیل شده‌اند.
بخش اول نماد بورسی، نشان دهنده صنعتی است که شرکت در آن فعالیت می‌کند و بخش دوم، خلاصه‌ای از نام اصلی شرکت را در برمی‌گیرد. نماد بورس هر شرکت، صنعت آن شرکت بورسی را نمایش داده و باعث میشود که روند شناسایی و دسته‌بندی شرکت‌ها آسان شود.
در واقع حروف اختصاری هر نماد بورس، نام و صنعت شرکت را به سادگی برای سهامداران تداعی می‌کند.
البته در این دسته‌بندی استثناهایی هم وجود دارد که شما می‌توانید با مراجعه به «سایت شرکت مدیریت فناوری بورس» به نشانی tsetmc.com تمام نمادها و صنعت مربوط به آنها را در قسمت «دیده بان بازار» مشاهده کنید. به عنوان مثال، گروه فلزات اساسی با حرف «ف» نشان داده می‌شوند؛ بنابراین نماد «فملی» مربوط به صنعت فلزات اساسی و شرکت صنایع ملی مس ایران است.
نمادهای معاملاتی متعلق به سهم اصلی
- نماد بورسی شرکت‌های فعال در گروه بانکی و موسسات اعتباری، همچنین شرکت‌های فعال در زمینه سرمایه‌گذاری معمولا با حرف “و” آغاز میشود.
برای مثال در گروه بانکی و موسسات اعتباری، شرکت‌هایی چون بانک پاسارگاد با نماد معاملاتی وپاسار، بانک اقتصاد‌نوین با نماد معاملاتی ونوین و… فعالیت می‌کنند.
همچنین در گروه سرمایه گذاری، شرکت‌هایی مثل سرمایه‌گذاری سایپا با نماد وساپا، سرمایه‌گذاری بهمن با نماد وبهمن و… فعالیت می‌کنند.
- نماد بورسی شرکت‌های فعال در گروه خودرویی معمولا با حرف “خ” شروع می‌شوند. برای مثال شرکت ایران خودرو با نماد خودرو، شرکت سایپا با نماد خساپا شناسایی می‌شوند.
- نمادهای بورسی شرکت‌های فعال در زمینه قند و شکر معمولا با “ق” آغاز می‌شوند. قلرست یکی از آنها است که نماد معاملاتی شرکت قند لرستان است. این شرکت در گروه قند و شکر فعالیت می‌کند.
- نمادهای پذیرفته شده در گروه زراعت، معمولا با حرف “ز” آغاز می‌شوند.
برای مثال شرکت کشاورزی و دامپروری بینالود با نماد بورسی زبینا شناخته میشود.
حدود ۵۲ صنعت مختلف در بورس وجود دارد و هر کدام نیز از استثناهایی برخوردارند. بنابراین برای آشنایی بهتر با این صنایع می‌توانید به دیده‌بان سایت tsetmc.com مراجعه کرده و حتی اگر به اطلاعات بیشتری نیاز داشتید سراغ سایت کدال بروید.
در انتهای نماد اصلی شرکت‌ها معمولا هیچ عددی قرار نمی‌گیرد، اما در برخی از سایت‌ها می‌بینیم که در انتهای نماد اصلی عدد ۱ قرار گرفته است. برای مثال نماد اصلی مربوط به شرکت فولاد مبارکه اصفهان به یکی از دو شکل روبه‌رو نشان داده میشود. فولاد یا فولاد۱
اما بعضی اوقات که در حال جستجوی نماد یک شرکت هستیم، می‌بینیم مواردی نشان داده میشود که در انتهای آن عدد ۲ یا ۴ قرار دارد. نمادهایی که در انتهایشان عدد ۲ قرار دارد، مربوط به معاملات بلوکی است که در سهم انجام شده مثل (فولاد۲).
اما اگر در انتهای نماد بورسی عدد ۴ بیاید، نشان‌دهنده معاملات عمده‌ای است که در یک سهم انجام شده است، مثل (فولاد۴).
نمادهای معاملاتی سهام یا سایر اوراق بهادار به معامله‌گران کمک می‌کند تا برای صحبت در رابطه با یک شرکت دیگر نیاز به به‌کارگیری نام آن به طور کامل نباشد و به‌جای آن از نماد سهم استفاده شود.
نماد بورس ابزارهای مالی قابل معامله در بورس اوراق بهادار
علاوه بر آنچه گفته شد، علائم اختصاری دیگری هم در بورس اوراق بهادار وجود دارند. اگر به سایت شرکت فناوری بورس مراجعه کنید علاوه بر نماد شرکت‌های بورسی با نمادهایی همچون «وسبحانح»، «تسه»، «اخزا» و … رو به رو خواهید شد. در واقع این نمادها نشان دهنده ابزارهای مالی قابل معامله دیگری غیر از سهام شرکت‌ها در بازار بورس و فرابورس هستند.
هرگاه در انتهای یک نماد معاملاتی حرف «ح» وجود داشت، این نماد مربوط به حق تقدم آن نماد است که در بازه زمانی معینی در بورس قابل معامله بوده و پس از آن نماد مربوط به حق تقدم بسته خواهد شد و حق تقدم مانند سهام عادی شرکت معامله میشود.
نمادهایی که با نام «اخزا» آغاز می‌شوند، نشان دهنده اسناد خزانه دولتی بوده و در بازار فرابورس معامله می‌شوند.
نماد بورس «تسه» که در بازار فرابورس ایران معامله میشود همان اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن یا امتیاز تسهیلات مسکن است که سررسید مشخصی دارد.
اگر در ابتدای نام نماد بورس حرف «ض» وجود داشت نشان دهنده آن است که این نماد متعلق به اختیار خرید یک نماد در بازار بورس یا فرابورس است.
نمادهایی که متعلق به ابزارهای مالی مانند حق تقدم، اسناد خزانه، امتیاز تسهیلات مسکن و … هستند، تنها در دوره خاصی در بازار بورس یا فرابورس معامله می‌شوند و دارای سررسید مشخصی هستند. ولی نمادهای متعلق به سهام شرکت‌ها تا زمان انحلال شرکت در بازار بورس اوراق بهادار قابل معامله خواهند بود.
دسته بندی نمادهای بورسی | لیست نمادهای بورسی به تفکیک صنعت
البته در نماد بورسی ، همیشه حروف اول نشان دهنده صنعت نیست و گاها استثناهایی پیدا میشود، ولی به طور معمول اینطور نیست و ما برای مثال چند مورد از آنها را برای شما آورده‌ایم.
- حرف ش: این حرف برای شرکت‌هایی که سروکار آنها با فراورده‌های نفتی و هسته‌ای هست به کار می‌رود مثل شتران، شسینا، شسپا و …
- حرف ز: این حرف برای شرکت‌های دامداری و زراعت به کار می‌رود مثل زفکا، زکوثر و …
- حرف و: این حرف برای بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری به کار می‌رود مثل وسپا، وسینا، وبانک و …
- حرف س: این حرف برای شرکت‌های سیمانی و سنگ آهک و … به کار می‌رود مثل ستران، سکارون، سمازن و …
- حرف د: این حرف معمولا برای شرکت‌های دارویی و وابسته به آن استفاده میشود مثل دیران، دالبر، دتولید و …
- حرف چ: این حرف در گروه‌های کاغذی و چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند چکاپا، چکارن و …
- حرف ک: این حرف برای گروه‌های کانه‌های غیرفلزی و معدنی استفاده میشود مثل کفرا، کساپا، کصدف و …
- حرف خ: این حرف معمولا برای گروه‌های خودرویی استفاده میشود مانند خودرو، خساپا و …
- حرف ف: این حرف برای گروه‌های فلزی و فلزات اساسی استفاده میشود مثل فملی، فسرب و …
- حرف ث: این حرف مربوط به گروه‌های انبوه سازی و شرکت‌های املاکی هست مانند ثشاهد، ثاخت، ثمسکن و…
- حرف ح: این حرف برای شرکت‌های حمل و نقل و مسائل مربوط به آن استفاده میشود مانند حریل، حتوکا، حشکتی و …
- حرف ب: نماد شرکت‌های مربوط به ماشین آلات و دستگاه‌های برقی معمولا با این حرف شروع میشود مانند بنیرو، بترانس، بکام و …
- حرف پ: این حرف برای شرکت‌هایی در حوزه لاستیک و پلاستیک به کار می‌رود مثل پتایر، پکویر و …
و حروف دیگری که کاربرد کمتری نسبت به این حروف دارند.
البته همانطور که در ابتدا مقاله نیز اشاره شد در اکثر این حروف استثناهایی نیز وجود دارد که نماد آنها با حروف مربوط به صنعت خود شروع نشده است مانند نماد دی، این نماد با اینکه نماد بانک دی است اما همانطور که مشاهده می‌کنید با حرف ” و ” شروع نشده‌است یا مثلا نماد شستا با اینکه با حرف ش شروع شده‌است اما مربوط به محصولات شیمیایی نیست و متعلق به شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی است.
موارد استثنا مانند دو مثال قبلی بسیار زیاد است، اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد این موضوع داشته باشید، می‌توانید با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، اطلاعات خیلی کامل‌تر و جامع‌تری را پیدا کنید.
سوالات متداول
۱- ✔️ نماد بورسی به چه معنا می باشد ؟
✔️ تمامی شرکت های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه متشکل از بورس و فرابورس برای ورود به این بازار نیاز به نماد گذاری شدن دارند که در متن مقاله به طور کامل نحوه انجام آن توضیح داده شده است.
۲- ✔️ حروف مربوط به صنایع مختلف در نماد بورسی به چه صورت است ؟
✔️ نماد بورسی شرکت ها متشکل از مخفف نام شرکت ها به علاوه نماد صنعتی که در آن فعالیت دارند و با یک حرف از حروف الفبا مشخص می شود است که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
۳- ✔️ نماد مربوط به ابزار های مالی در بازار سرمایه به چه صورت است ؟
✔️ برای نماد های مربوط به ابزار های مالی قابل معامله که به غیر از سهام شرکت ها می باشد نیز از حروف ویژه ای استفاده می شود که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.
