بازاریابی چابک چیست؟ | معمولا مدیریت زمان کار چندان ساده ای نیست، به خصوص آنکه در حال انجام پروژه ای بزرگ باشید. روش های متعددی برای مدیریت زمان ارائه شده اند. هر روش کاربرد و بازدهی خود را دارد. بازاریابی چابک راهکار هوشمندانه دیگری ارائه می دهد که می تواند، به شما در انجام پروژه های بزرگ کمک کند.
بازاریابی چابک (agile marketing) چیست؟
در یک تعربف ساده، میتوان گفت که بازاریابی چابک، از آن دسته از شیوه های مدیریتی جدید است که در آن هر پروژه به قسمت های کوچکتر و البته شفاف، تقسیم می‌شود. این تقسیم بندی به اجزاء کوچکتر، به منظور اثربخشی بیشتر و آسان تر شدن روند اجرای پروژه، انجام می‌شود. بنابراین هدف از اجایل مارکتینگ، افزایش سرعت کارها، صرفه جویی در زمان، هزینه ها و انرژی تیم است.
بهتر است بدانید که حدود ۲۰ سال قبل، برنامه نویسان با استفاده از مدیریت اجایل، پروژه های بزرگ خود را به قسمت های کوچکتری به نام اسپرینت تقسیم کرده و این کار باعث افزایش بهره وری آن ها شد. به مرور، بازاریابان نیز از این شیوه استفاده کرده و باعث شکل گیری اجایل مارکتینگ شدند.
متد چابک یا مدیریت چابک چیست؟
اما بیانیه چابک چه می گوید؟
بازاریابی چابک چه مزایایی برای کسب و کار شما دارد؟
اگر قرار است یک سیستم را کنار گذاشته و سیستم دیگری را جایگزین آن بکنید، حتما باید سودی برای‌تان داشته باشد، وگرنه کار عقلانی‌ای نیست! در این قسمت مزایای روش بازاریابی چابک را بصورت مختصر و مفید برای‌تان آورده‌ام:
- اول از همه، این روش بازاریابی به ما کمک می‌کند تا تمرکز بیشتری روی مشتریان خود داشته باشیم و بتوانیم ارزش‌های بیشتر و ماندگارتری برای آنها ایجاد کنیم.
- به علاوه، می‌دانید که دنیای مدرن دارد مثل برق و باد تغییر می‌کند و اگر نتوانیم خودمان را با سرعت آن وفق دهیم، قطعا شکست می‌خوریم. ولی نیازی به نگرانی نیست چون یکی دیگر از مزایای بازاریابی چابک دقیقا این است که کمک می‌کند تا بتوانیم خودمان را به پای دنیای بازاریابی برسانیم.
برای اینکه به واقعیت و جدیت مساله پی ببرید، چند نمونه از این تغییرات را برای‌تان عرض می‌کنم: در عرض یک سال، بیش از هشتاد به روزرسانی روی الگوریتم‌های گوگل انجام شده‌است و مواردی مانند الگوریتم پاندا و الگوریتم پنگوئن تا حد زیادی دچار تغییر شده‌اند که مستقیما روی نتایج جست و جوی گوگل تاثیر می‌گذارند (امیدوارم به بحث سئو علاقه‌مند باشید!) و هزاران مورد دیگر مثل این‌ها که کار را برای بازاریابان سخت کرده است. خب حالا که ما نمیتوانیم سرعت گوگل را کم کنیم! پس تنها چاره این است که سرعت خودمان را افزایش بدهیم و با این تغییرات کنار بیاییم.
اصول چابک کدامند؟
تعریف بخش های مرتبط با مدیریت و بازاریابی چابک
بازاریابی چابک چه تغییراتی در کسب و کار شما ایجاد می‌کند؟
حالا که به اندازه کافی در مورد اینکه بازاریابی چابک چیست و چه مزایایی می‌تواند برای کسب و کارتان داشته باشد حرف زدیم، نوبت آن رسیده که بدانیم استفاده از این روش بازاریابی چه تغییرات شگفت‌انگیزی در کسب و کار شما ایجاد کند.
ممکن است بپرسید که “بازاریابی چابک دقیقا چه کاری می‌کند؟” سوال بجایی است. در کل، روش بازاریابی چابک به دو مانع اصلی کسب و کار می‌پردازد و آن ها را از میان برمی‌دارد:
- نحوه سازماندهی اطلاعات به صورت سلسله مراتب
- نحوه پیشبرد کار بصورت آبشاری
در این قسمت، به بررسی هر کدام از این موانع پرداخته و نشان داده‌ایم که چطور مانع پیشرفت شما می‌شوند. سپس راهکار روش مدیریت چابک و بازاریابی چابک برای حل این مشکلات را آورده‌ایم تا راه را تا حد ممکن برای شما روشن کنیم.
سازماندهی اطلاعات بصورت سلسله مراتب
اولین موردی که مانع پیشرفت ما می‌شود این است که ما مدام اطلاعات جدیدی را وارد سازمان‌مان می‌کنیم اما اغلب اوقات آنطور که باید، نمیتوانیم از این اطلاعات به نفع کسب و کار و بازاریابی‌مان استفاده کنیم. می‌پرسید چرا؟ چون اصلا سازماندهی اطلاعات‌مان از بیخ و بن اشتباه است! اما روش بازاریابی چابک، سازماندهی دیگری را پیشنهاد می‌کند.
اگر دقت کنید، متوجه می‌شوید که سازماندهی نشان‌داده شده در عکس، یک نوع سلسله مراتب دارد و مشتری در مرکزیت آن هیچ جایگاهی ندارد. کمی پیچیده شد؟
پس بگذارید به زبان ساده‌تری خدمتتان عرض کنم: ما اطلاعات زیادی به دست می‌آوریم و هدفمان از این کار چیست؟ تا از این اطلاعات بیشترین استفاده را برای تولید و ارائه خدمات به مشتریان بکنیم. اما از آنجایی که سازماندهی ما اشتباه است و حول مشتری نمی‌چرخد، نمیتوانیم این اطلاعات را مستقیما روی مشتری‌های خود اعمال کنیم. ولی اگر به حرف بازاریابی چابک گوش بدهید، می‌بینید که سلسله مراتب را از سازماندهی اطلاعات حذف می‌کند و مدل “مدیریت اطلاعات به روش چابک” را جایگزین آن می‌کند.
در مدل چابک، سلسله مراتب سازماندهی اطلاعات از هم فرو می‌پاشد و اطلاعات بصورت خطی دسته بندی می‌شوند، یعنی اینکه دیگر ما اطلاعات را بر اساس “برتری” آن ها دسته‌بندی نمی‌کنیم، بلکه همه آنها را کنار یکدیگر قرار می‌دهیم و بر اساس اهمیت‌شان اولویت بندی می‌کنیم.
پیشبرد کار بصورت آبشاری (خداحافظ مدل آبشاری، سلام به مدل چابک!)
مورد دوم این است که ما روند کار خود را بر اساس مدل آبشاری پیش می‌بریم که هم سرعت ما را کم می‌کند و هم دیگر جوابگوی سرعت دنیای کسب و کار نیست.
پیش از مطرح شدن مدل چابک، تمام پروژه‌ها و فعالیت‌های تیم‌های طراحی به صورت آبشاری انجام می‌شدند.
همانطور که در عکس می‌بینید، نحوه انجام کار در مدل آبشاری بصورت مرحله‌ای است. یعنی در مرحله اول بخشی از کار را انجام می‌دهیم تا به مرحله دوم برسیم، سپس مرحله سوم و الی آخر (در این میان بگویم که تا مرحله اول تمام نشود، امکان شروع مرحله دوم وجود ندارد). اما اگر فرضا در مرحله دو یا سه تغییری در بازار کسب و کار ایجاد شود (تغییراتی مثل به روزرسانی الگوریتم‌های گوگل یا پنگوئن) ما توانایی پاسخگویی به این تغییر را نخواهیم داشت چراکه بیش از چندین ماه از شروع مرحله اول گذشته است! ممکن است بگویید “خوب مشکلی ندارد! ماهم کارمان را تغییر می‌دهیم!”
اما مسئله این است که وضعیت کسب و کارهای اینترنتی، شبکه‌های اجتماعی، و سئو نه ماهیانه، بلکه هر ساعت و حتی هر دقیقه در حال تغییر هستند! دلیل اینکه ساختار آبشاری دیگر به درد بازار امروز نمی‌خورد این است که اگر شما بخواهید تغییری در آن ایجاد کنید باید کار را از صفر شروع کنید!
خوشبختانه مدیریت چابک اینجا هم نجاتمان می‌دهد! چگونه؟ مدل چابک دقیقا به این منظور طراحی شده است که شما بتوانید با تغییرات سریع بازار کسب و کار همگام باشید و حتی از آن جلو بزنید. بله درست خواندید! مدیریت چابک دیدگاه‌هایی به شما می‌دهد تا بتوانید روند دنیای کسب و کار را تا حد زیادی پیش‌بینی کنید. در ضمن، در بازاریابی چابک این امکان وجود دارد که چند مرحله از کار را بصورت همزمان انجام دهید و اگر لازم باشد، در مرحله قبل تغییری ایجاد کنید بدون اینکه این تغییر، تاثیری روی مراحل بعد از خود داشته باشد.
بازاریابی چابک چه مزیت هایی دارد؟
چگونه بازاریابی چابک را در کسب و کار خود پیاده کنیم؟
تا اینجا که ما را همراهی کردید، به شما توضیح دادیم که اصلا بازاریابی چابک و مدیریت چابک چه چیزی هستند و چه مزایایی نسبت به روش‌های قبل از خود دارند. حالا دیگر نوبت بخش مهم‌تر رسیده است: یعنی چگونه این روش بازاریابی را بصورت عملی وارد کسب و کارمان کنیم.
داستان مشتریان خود را بنویسید
اگر به یاد داشته باشید، در بخش “مشتری محوری” که اولین اصل بازاریابی چابک است، گفتم که بهترین روش قرار دادن مشتری در مرکز کار، استفاده از داستان مشتریان است. حالا اصلا “داستان مشتری” خودش چیست؟ اگر بخواهم به ساده‌ترین شکل ممکن بگویم، شما خودتان را جای مشتری می‌گذارید و می‌بینید که از یک سرویس یا محصول چه انتظاراتی دارید. روش دیگر و رایج‌تری که وجود دارد، تعامل مستقیم با مشتریان است. یعنی شما بصورت مستقیم با مشتریان خود ارتباط برقرار کرده و اطلاعاتی در مورد نیازها و انتظارات‌شان کسب می‌کنید. این کار دو مزیت برجسته برای شما و مشتری دارد:
- باعث می‌شود مشتری در درخواست‌های خود شفاف و دقیق باشد.
- به شما کمک می‌کند که با داشتن شناختی دقیق و واضح از مشتری (و نیازهایش)، مسیر مشخصی برای پیشبرد کار تعیین کنید.
با این روش شما در حقیقت با مشتریان خود همکاری و به نوعی آنها را در کسب و کار خود دخیل می‌کنید تا بدانید که برای موفق شدن به چه چیزهایی نیاز دارند. فرمول زیر کار را بری‌تان ساده‌تر می‌کند:
«به عنوان … به … نیاز دارم تا بتوانم …»
اگر مشتریان این سه جای خالی را برای شما پر کنند، در حقیقت داستان‌شان را شنیده‌اید و آماده‌اید که یاری‌شان کنید. ممکن است یک مشتری بگوید: “به عنوان یک بازاریاب به یک وبسایت با محتوای مفید نیاز دارم تا بتوانم کسب و کارم را گسترش دهم.”
دقت داشته باشید که داستان مشتریان باید به همین اندازه مختصر و ساده باشند وگرنه نه تنها کار را آسان‌تر و بهینه‌تر نمی‌کند بلکه پیچیدگی‌های بیشتری هم به آن اضافه می‌کنند.
تیم اسکرام بسازید
برای تیم های میان‌کارکردی که درست کرده اید اسم خاصی می‌گذاریم تا با کلاس‌تر شوند! اینجاهم باز از دوستان برنامه‌نویس‌مان قرض می‌گیریم! این دوستان به تیم‌های کوچک‌شان “تیم اسکرام” (scrum) می‌گویند. حالا بیایید ببینیم که آخر این تیم‌های اسکرام اصلا چه وظیفه‌ای دارند و چه کمکی به ما می‌کنند.
حال که شما تیم خود را تشکیل داده‌اید، باید بدانید که تیم اسکرام یک ویژگی منحصربفرد دارد و آن هم این است که عملکرد تیم بر اساس خودسازماندهی است، یعنی اینکه تیم توسط شخص یا اشخاص خارج از تیم کنترل نمی‌شود بلکه اعضای تیم به کمک یکدیگر تصمیم‌گیری می‌کنند.
سخن نهایی درباره بازاریابی چابک
حتما تا اینجای مقاله که خوانده‌اید شما هم مثل ما به این نتیجه رسیده‌اید که دیگر باید زمان را هم مثل بودجه، مدیریت و تا حد ممکن از آن استفاده درست کنید. خوشبختانه کار برای‌مان آسان شده است چرا که دیگر مدل بازاریابی چابک نه تنها به دنیای کسب‌و‌کار معرفی شده، بلکه آزمایش هم شده و نتایج شگفت‌انگیزی به بازاریابان داده است. پس نیازی به گفتن نیست که دیگر وقتش رسیده است که در اولین فرصت این متد را در کسب‌و‌کار خود پیاده کنید! منتظر شنیدن نظرات شما در مورد مقاله و نیز کارکرد بازاریابی چابک در کسب‌و‌کارتان هستیم!
