اوراکل به چه معناست؟

اوراکل به چه معناست؟ | مفهوم اوراکل (oracle) را می‌توان با توجه به فضای مورد بحث، به شیوه های مختلفی تعریف کرد. در فضای بلاکچین (Blockchain)، اوراکل اساسا یک منبع داده است که به عنوان یک پل ارتباطی بین قرارداد‌های هوشمند و دیگر منابع خارجی مورد استفاده قرار می گیرد.

به طور تخصصی تر می‌توان گفت که یک اوراکل عاملی است که نه تنها با منابع داده خارجی ارتباط برقرار می کند، بلکه به تایید و بررسی صحت داده های فراهم شده نیز می پردازد. بنابراین آنها مسئول فراهم کردن اطلاعات مهم و قابل اعتماد برای قرارداد‌های هوشمند هستند که این قراردادها هم به نوبه خود وظایف معینی را انجام می دهند. پس مفهوم اوراکل در فضای بلاک چین کمی با فناوری های دیگر متفاوت است.

اوراکل در بلاک چین به چه معناست؟

اوراکل ها (Oracles) خدمات شخص ثالثی هستند که به قراردادهای هوشمند درون بلاک چین ها اجازه می دهند خارج از اکوسیستم خود اطلاعاتی دریافت کنند.

اوراکل ها به عنوان منبع اطلاعات به قراردادهای هوشمند امکان دسترسی به داده های خارجی را که در بلاک چین نیستند فراهم می کند. به عبارت دیگر اوراکل ها لایه هایی می باشند که داده های درون زنجیره ای (on-chain) مرتبط به رویدادهای دنیای واقعی را تأیید کرده و سپس داده های انباشته شده را به قراردادهای هوشمند ارسال می کنند.

در حال حاضر، شرکت هایی که در حوزه «امور مالی غیرمتمرکز» (DeFi) فعالیت می کنند، برای دریافت داده های درون زنجیره ای به اوراکل ها متکی هستند. در واقع، هفت مورد از ۱۰ برنامه برتر دیفای به دلیل کمبود سرعت و امنیت اوراکل های غیرمتمرکز، توسط اوراکل های متمرکز یا نیمه متمرکز پشتیبانی می شوند.

نیاز به اوراکل ها به این دلیل بوجود آمده است که بلاک چین ها، داده های درون زنجیره ای در اکوسیستم های خود ندارند. این اطلاعات معمولاً از صرافی های بزرگ کریپتو مانند بایننس و کوین بیس تهیه می شوند که دارای رابط های برنامه نویسی کاربردی هستند و به اوراکل ها امکان پرس و جو (Query) را فراهم می کنند.

انواع اوراکل ها

اوراکل های نرم افزاری: این نوع اوراکل ها نرم افزاری هایی هستند که داده های دریافتی از منابع آنلاین مانند دما، قیمت کالاها، تاخیرهای پرواز یا قطار و غیره را مدیریت می کنند.آنها اطلاعات مورد نیاز را استخراج کرده  و به قرارداد هوشمند انتقال می دهند.

اوراکل های سخت افزاری:برخی از قراردادهای هوشمند به اطلاعاتی نیاز دارند که مستقیم از دنیای واقعی گرفته شده اند. اوراکل های سخت افزاری این اطلاعات را در اختیار قراردادهای هوشمند می گذارند. برای مثال، اتومبیلی در حال عبور از یک مانع است که در آن سنسورهای حرکتی باید وسیله نقلیه را شناسایی کرده و داده ها را به یک قرارداد هوشمند ارسال کنند.

اوراکل های داخلی: داده ها را از دنیای خارج به قراردادهای هوشمند انتقال می دهند.

اوراکل های خارجی: این اوراکل ها قراردادهای هوشمند را قادر می سازند تا داده ها را به دنیای خارج ارسال کنند. برای مثال، می توان قفل هوشمندی را در دنیای واقعی نام برد که از طریق آدرس بلاک چین خود هزینه دریافت می کند و به طور خودکار باز می شود.

اوراکل های مبتنی بر اجماع: این اوراکل ها اطلاعات خود را از اجماع انسانی و پلتفرم های پیش بینی بازار مانند آگور و نوسیس بدست می آورند. استفاده از یک منبع اطلاعاتی می تواند خطرناک و غیر قابل اعتماد باشد. برای جلوگیری از دستکاری در بازار، بازارهای پیش بینی از یک سیستم رتبه بندی برای اوراکل ها استفاده می کنند. برای امنیت بیشتر، داده های زیادی از اوراکل های مختلف گردآوری می شوند. در صورتی که داده های همه آنها یکسان باشند، قرارداد هوشمند می تواند طبق آن داده ها عمل کند.

چه برنامه هایی از اوراکل ها استفاده می کنند؟

بسیاری از برنامه های ساخته شد در روی شبکه اتریوم از اوراکل ها استفاده می کنند. برای مثال، آگور یک پلتفرم غیر متمرکز پیش بینی بازار است که به شرکت کنندگان اجازه می دهد تا در مورد آنچه در آینده رخ خواهد داد شرط بندی کنند. مثلا،شرکت کنندگان می توانند با دادن جواب “بله” یا “خیر” به این سوال  که”آیا جو بایدن در انتخابات سال ۲۰۲۴ پیروز خواهد شد؟”، شرط بندی کنند. آگور از داده های اوراکل ها استفاده خواهد کرد تا بفهمد آیا بایدن در انتخابات آینده برنده خواهد شد یا نه، بنابراین  شرط بندی را انجام می دهد.

دیگر پلتفرم ها مانند چین لینک، اوراکل را در بخش اصلی خود قرار داده اند و روش های مختلفی را برای مقاوم کردن اوراکل ها در برابر اطلاعات غلط کشف کرده اند.

محبوب ترین پروتکل های اجراکننده اوراکل ها

پروتکل های وام دهی مانند کامپاند، میکردائو (MakerDAO)، یونی سواپ (Uniswap) و آوه (Aave) در هنگام اجرا بر روی بلاک چین اتریوم از اوراکل ها برای دریافت داده های خارجی استفاده می کنند.

میکردائو از محبوب ترین پروتکل های وام دهی دیفای می باشد که توکن دای (Dai) آن به دلار آمریکا وابسته است و توسط دارایی های کریپتو پشتیبانی می شود. میکردائو با استفاده از یک اوراکل ماژول قیمت لحظه ای دارایی ها را تعیین می کند. این ماژول متشکل از آدرس های لیست سفید اوراکل ها و یک قرارداد جمع کننده است. اوراکل ها به طور متناوب بروزرسانی های قیمت را به یک «جمع کننده» (aggregator) که قیمت متوسطی ​​را تعیین می کند، ارسال می کنند. سپس به عنوان قیمت مرجع در پلتفرم مورد استفاده قرار می گیرد.

کامپاند پروتکل بازار پول است که به کاربران امکان می دهد سود کسب کنند و یا به عنوان وثیقه دارایی قرض بگیرند. کامپاند همچنین مشابه میکردائو از اوراکل ها برای جمع آوری اطلاعات مربوط به قیمت استفاده می کند. سپس این اطلاعات به داده های قیمت خود ارسال می شود و توسط “سرپرستانی”  که صاحبان توکن بومی کامپاند به نام COMP هستند، مدیریت و کنترل می شود.

مشکل اوراکل چیست؟

خصوصیت بارز یک بلاک چین مانند اتریوم این است که می تواند قراردادهای هوشمند را اجرا کند. پس از برنامه ریزی، قرارداد هوشمند توسط بلاک چین کاملا کنترل می شود. با فرض تحقق شرایط قرارداد هوشمند، برای اجرای قوانین نیازی به اعتماد به هیچ نهادی نیست و هیچ واسطه ای نمی تواند از انجام معامله جلوگیری کند. این قرارداد همان وظیفه ای را انجام می دهد که برای آن برنامه ریزی شده است.

با این حال، اوراکل یک منبع داده است که توسط یک نهاد یا شخص ثالث اداره می شود. در مثال فوق، این نهاد یک اوراکل هواشناسی است. بلاک چین ها مانند اتریوم برای کنار گذاشتن اشخاص ثالث ایجاد شده اند، اما اوراکل ها یکی از همان اشخاص ثالث هستند.

اعتماد به منبع داده می تواند منجر به بروز مشکلاتی شود. برای مثال، صاحب یک منبع داده اوراکل می تواند داده های غلطی را ارسال کند تا قراردادهای هوشمند را به نفع خودش اجرا کند. متناوبا، هر کسی می تواند این منبع داده را هک کند تا داده ها را به نفع خودش تغییر دهد.

قراردادهای هوشمندی که به اوراکل ها وابسته نیستند، این مشکل را ندارند. از قرار معلوم، محققان در حال جستجو برای پیدا کردن روش های مختلف برای کم اثر کردن این مشکل هستند. آنها همچنین می خواهند اوراکل هایی را ایجاد کنند که غیرمتمرکزتر بوده یا مصون در برابر افراد سودجو باشند. یکی از زمینه های تحقیق برای اوراکل کامپیوترها، استفاده از محیط های اجرای قابل اطمینان (TEE) است که دستکاری آنها را دشوار می کند.

نتیجه‌گیری

سازوکاری قابل اعتماد که ارتباط بین قراردادهای هوشمند و دنیای خارجی را تسهیل کند برای پذیرش جهانی بلاک چین‌ها حیاتی است. بدون اوراکل بلاکچین، قراردادهای هوشمند باید فقط به اطلاعات موجود در شبکه‌های آنها اعتماد کنند ، که به طور قابل توجهی توانایی‌های آنها را محدود می‌کند.

اوراکل‌‌های غیرمتمرکز توانایی معرفی مکانیسم‌های محافظتی را دارند که می‌تواند، بسیاری از خطرهای سیستمی را از اکوسیستم بلاکچین برطرف کند. اوراکل‌های بلاک چین همچنان یکی از مهمترین عناصر سازنده ای است که برای رشد اکوسیستم بلاک چین به صورت ایمن، قابل اعتماد و بدون نیاز به اعتماد به دیگران، اجرا می‌شود.

حرف آخر

بلاک چین ها و قراردادهای هوشمند نمی توانند به داده های خارج از خود دسترسی داشته باشند. قراردادهای هوشمند برای اجرای یک توافق قراردادی اغلب نیاز به دسترسی به اطلاعاتی از جهان خارج به شکل داده های الکترونیکی (یا همان اوراکل ها) دارند. این اوراکل ها سرویس هایی هستند که وقایع دنیای واقعی را تایید و به قراردادهای هوشمند ارسال می کنند و باعث ایجاد تغییرات کیفیتی در بلاک چین می شوند.

مشکل اصلی اوراکل ها این است که آنها خدمات شخص ثالث هستند ومردم باید به این منابع اطلاعاتی خارجی ( گرفته شده از طریق وب سایت یا حسگر ها) اعتماد کنند.