فورک به چه معناست؟

تاریخچه فورک‌های بیت‌کوین

اجماع شبکه بلاکچین بیت‌کوین از سال ۲۰۱۷ به بعد شاهد فورک‌های مختلفی بوده که در ادامه سعی می‌کنیم به این فورک‌ها بپردازیم. یکی از معروف‌ترین و جنجالی ترین این فورک‌ها، هارد فورک بیت‌کوین کش (Bitcoin Cash) با نماد معاملاتی (BCH) بود که باعث به‌وجود آمدن جنجال زیادی جدید در بازار شد.

انواع فورک

فورک‌ها را به‌طور کلی می‌توان به دو دسته کلی فورک سخت (Hard Fork) و فورک نرم (Soft Fork) تقسیم کرد.

فورک نرم (Soft Fork)

در سافت Fork یا چنگال نرم اگر تغییرات اعمال شده از نوع کوچک باشد و نیازی به تغییرهای ساختاری به‌صورت کلی نباشد، به‌طوری که  اصطلاحا با یک آپدیت نرم‌افزاری روی بلاکچین این تغییرات اعمال شود، یک چنگال نرم اتفاق افتاده است. تغییرات در این نوع فورک‌ها معمولا به ویژگی‌های ظاهری و یا عملکردی  مربوط هستند و اصلا روی ساختار کلی سیستم تاثیر نمی‌گذارند. در این حالت بعد از اعمال تغییرات فورک نرم، بلاکچین قبلی به‌کار خود ادامه می‌دهد و ماینرها نیز می‌توانند خود را با تغییرات جدید به‌روزرسانی کنند.

هارد فورک (Hard Fork)

در هارد Fork یا چنگال سخت اگر تغییرات اعمال شده روی پروژه از نوع تغییرات بزرگ باشد، به نحوی که ساختارهای کلی شبکه را تغییر دهد، و اصطلاحا یک نسخه جدید از آن رمزارز ایجاد شود، می‌گوییم که یک فورک از نوع سخت اتفاق افتاده است. البته همیشه نیازی نیست که یک رمزارز جدید ایجاد شود. بگذارید برایتان مثالی بزنم.

فرض کنید که ما یک ارز دیجیتال به نام تالاربورس ایجاد کردیم که بعد از چندوقت متوجه می‌شویم که این رمز ارز یک باگ امنیتی دارد که نیاز است ساختارهای کلی بلاکچین آن برای برطرف کردن این باگ، تغییرات اساسی بکند. بعد از اعمال این تغییرات یک نسخه جدیدی از کوین تالاربورس منشتر می‌شود که درواقع فورک سخت همان نسخه قبلی است، منهای باگ امنیتی. همان‌طور که دیدیم در این فورک، با این‌که از نوع سخت بود ولی کوین جدیدی ایجاد نشد.

اما بسیاری از مواقع هم بوده که بعد از Fork دو عدد کوین متفاوت از هم ایجاد شده. مثل جنس فورک‌های بیت‌کوین. در تاریخچه بیت‌کوین، فورک‌های متعددی هم از نوع سخت و هم از نوع نرم صورت پذیرفته است. اما بزرگ‌ترین آ‌ن‌ها از جنس هارد Fork بودند که باعث ایجاد دو کوین متفاوت شدند.

تفاوت هارد فورک و سافت فورک چیست؟

هارد فورک و سافت فورک اساساً یکسان هستند، به این معنا که وقتی کد موجود بر روی یک پلتفورم ارز رمزنگاری شده تغییر داده می‌شود، با وجود آمدن نسخه جدید، نسخه‌ی قدیمی نیز در شبکه باقی می‌ماند. اگر از سافت فورک استفاده شود، هنگامی که کاربران به روزرسانی‌های لازم را انجام ‌می‌دهند فقط یک بلاک چین معتبر باقی می‌ماند.

این در حالی است که هنگام استفاده از یک هارد فورک، بلاک چین‌های قدیمی و جدید هر دو در کنار هم وجود دارند، به این معنی که نرم افزار باید به روز شود تا طبق قوانین جدید کار کند.

هر دوی این فورک‌ها شکاف ایجاد می‌کنند اما با این تفاوت که یک هارد فورک دو زنجیره بلوک ایجاد می‌کند، اما نتایج استفاده از یک سافت فورک تنها در یک زنجیره بلوکی مشخص و دریافت می‌شود.

به بیان ساده‌تر هارد فورک زمانی اتفاق می‌افتد که بخواهیم یک در شبکه‌ی ارزی مانند بیت‌کوین شاخه‌ی متفاوتی به وجود بیاوریم، حال اگر تغییرات این فورک جدید با هم سازگار باشن یک سافت فورک به وجود می‌آید.

با توجه به تفاوت در امنیت بین هارد فورک و سافت فورک، تقریباً همه کاربران و توسعه دهندگان طرفدار هارد فورک هستند، حتی اگر به نظر برسد که یک سافت فورک می‌تواند تغییرات مورد انتظار را حاصل کند. تعمیرات اساسی بلوک‌ها در یک زنجیره بلوک به قدرت محاسباتی فوق العاده‌ای نیاز دارد، اما حریم خصوصی حاصل شده از یک هارد فورک بسیار بیشتر و قابل اعتمادتر از سافت فورک است.

حالت‌های مختلفی که ممکن بود در فورک بیت‌کوین پیش بیاید چه بودند؟

حالت اول:

اگر در فورک بیت‌کوین، ماینرهای مخالف و موافق دارای قدرت یکسانی نبودند، هر دسته‌ای که قدرت بیشتری را در اختیار داشت به‌عنوان بیت‌کوین اصلی در دنیا شناخته می‌شد و بیت‌کوین دوم که قدرت ماین کمتری را در اختیار داشتند، به‌عنوان یک کوین جدید مثل بقیه آلت‌کوین‌ها تلقی می‌شد. بر همین اساس نیز قمت بیت‌کوین اصلی بشیتر از قیمت کوین جدید دیگر خواهد بود.

در این حالت و بعد از Fork به نسبت ۱:۱ کوین جدید به شما پرداخت می‌شد.

حالت دوم:

اگر در فورک بیت‌کوین، ماینرهای مخالف و موافق دارای قدرت یکسانی بودند، به این ترتیب دو عدد بیت‌کوین با  قیمت قدرت‌های یکسان به‌وجود می‌آمد. این امر باعث می‌شد که قیمت بیت‌کوین نیز برای حفظ تعادل به نصف کاهش پیدا کند. اما تشخیص این‌که کدام بیت‌کوین اصلی در آینده خواهد بود امری بسیار دشوار می‌شد.

در این حالت نیز نسبت ۱:۱ از هر دوکوین در کیف پول شما واریز می‌شد.

حات سوم:

اگر در فورک بیت‌کوین، ماینرها باهم به یک اجماع کلی می‌رسیدند، تغییرات اعمال شده برروی بلاکچین ایجاد می‌شد و با ارائه یک آپدیت جدید کل شبکه مثل روز قبل به کار خود ادامه می‌داد و هیچ کوین جدیدی نیز ایجاد نمی‌شد. اصطلاحا یک فورک نرم صورت می‌گرفت.

سخن آخر

با وجود این‌که فورک‌ها جزی اجتناب ناپذیر از بازار ارزهای دیجیتال هستند، برخی از آن‌ها بسیار موفق و مفید و برخی دیگر هم محکوم به نابودی هستند. فورک‌ها در ارزهای دیجیتال منتهی به بیت‌کوین نمی‌شود و روی کوین‌های دیگر بازار نیز بنا به شرایط مختلف اعم از امنیتی و تغییرات کاربردی، فورک‌های متعددی صورت پذیرفته است. نکته‌ای که در فورک‌های بیت‌کوین می‌توان به آن اشاره کرد این است که اگر تعداد این فورک‌ها بیش از اندازه شود می‌تواند به‌جای تاثیر مثبت باعث از هم گسیختگی در بلاکچین بیت‌کوین شود. اما تاریخ ثابت کرده که بیت‌کوین اصلی همواره راه خود را ادامه می‌دهد.