وب ۳ چیست و چرا همه درباره آن صحبت می کنند؟
وب ۳ یا همان اینترنت نسل سوم، انقلابی در دنیا به‌پا کرده که یکی از اهداف آن، ایجاد اینترنت غیرمتمرکز است. وب ۳ نسل بعدی اینترنت است که قدرت را از شرکت های بزرگ فناوری به کاربران عادی منتقل کند.
وب ۳ که همچنین با عنوان “Web3” یا “Web 3.0” شناخته می شود اصطلاحی است که ممکن است اخیراً زیاد شنیده باشید. وب ۳ نسل بعدی اینترنت است که پروتکل های غیرمتمرکز را ترویج می کند و هدف آن کاهش وابستگی به شرکت های بزرگ فناوری مانند یوتیوب، نتفلیکس و آمازون است.
وب ۳ چیست؟
برای درک بهتر آنچه قبل از وب ۳ آمده است را مرور می کنیم. اولین نسخه اینترنت مبتنی بر چیزی بود که اکنون با نام وب نسل اول و یا وب ۱ شناخته می‌شود. در اوایل دهه ۱۹۹۰ وبسایت‌ها با استفاده از صفحات HTML استاتیک ساخته شده بودند، که تنها توانایی نمایش اطلاعات را داشتند و عملا کاربران نمی‌توانستند هیچ تغییری در آن ایجاد کنند.
اینترنت اصلی، مبتنی بر چیزی بود که اکنون با نام وب نسل اول و یا وب ۱٫۰ شناخته می‌شود.
در نسل دوم وب یا وب ۲٫۰ کاربران می‌توانستند با استفاده از پایگاه‌های داده، پردازش سمت سرور، فرم‌ها و رسانه‌ها، با وبسایت‌ها ارتباط برقرار کنند. ظهور پلتفرم های رسانه های اجتماعی از جمله فیس بوک، توییتر و اینستاگرام، اشتراک گذاری محتوا را به اوج رساند.
یکی دیگر از تغییراتی که در وب نسل دوم ایجاد شد، تاکید بیشتر بر محتوای تولید شده توسط کاربر و قابلیت همکاری بین سایت‌ها و برنامه‌های مختلف بود. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که مشارکت در وب نسل دوم، بر مشاهده اولویت داشت.
اگرچه وب ۲ خدمات رایگان شگفت انگیزی را برای جهان به ارمغان آورده است، بسیاری از مردم می خواهند کنترل بیشتری بر داده ها و محتوای خود داشته باشند. اینجاست که وب ۳ وارد می شود.
در وب ۳ به جای استفاده از پلتفرم‌های فناوری رایگان در ازای داده‌های ما، کاربران می‌توانند در مدیریت و عملکرد پروتکل‌ها شرکت کنند. این به این معناست که افراد می توانند به شرکت کنندگان و سهامداران تبدیل شوند، نه فقط مشتریان یا محصولات.
توکن ها یا ارزهای کریپتو در وب ۳ سهام نامیده می شوند و مالکیت شبکه های غیرمتمرکز به نام بلاک چین را نشان می دهند. اگر به اندازه کافی از این توکن ها در اختیار داشته باشید، در شبکه حرفی برای گفتن دارید. دارندگان توکن های حکومتی می توانند دارایی های خود را برای رأی دادن به آینده مثلاً یک پروتکل وام دهی غیرمتمرکز استفاده کنند.
آنچه در اینترنت غیرمتمرکز اتفاق می‌افتد توسط سرمایه‌گذاران تصمیم گرفته می‌شود در مقابل آنچه در اینترنت اصلی اتفاق می‌افتد توسط توییتر، فیسبوک، گوگل و تعداد کمی از شرکت‌های دیگر تصمیم‌گیری می‌شود.
مزایای وب ۳
وب ۳ غیر متمرکز است
در وب ۳ هیچ مقام مرکزی قادر به کنترل اینترنت نیست و دولتها یا دیگر سازمان‌های سیاسی نمیتوانند مانع از دسترسی به شبکه‌ی جهانی وب شوند. این مدل شبکه بر پایه‌ی بلاک چین اتریوم است که به‌صورت سیستمی با رمزنگاری غیر قابل نفوذ عمل می‌کند.
مالکیت داده‌ها
وقتی وب ۳ به واقعیت تبدیل شود، شرکت‌های بزرگی مثل آمازون، فیسبوک و گوگل نمیتوانند از سرورهای عظیم خود برای ذخیره‌سازی داده‌های کاربران استفاده کنند. در عوض کاربران اینترنت کنترل کاملی روی اطلاعات خود از جمله جزئیات مالی، جزئیات لاگین و دیگر داده‌ها خواهند داشت.
قابلیت همکاری
در حال حاضر اغلب اپلیکیشن‌ها مبتنی بر سیستم عامل هستند. برخی اپلیکیشن‌ها تنها روی اندروید کار می‌کنند؛ درحالی‌که برخی دیگر تنها روی دستگاه‌های اپل اجرا می‌شوند. همین روند برای برنامه‌های مایکروسافت ویندوز، نرم‌افزار مک و موارد دیگر صدق می‌کند.
در وب ۳، اپلیکیشن‌ها درمورد سیستم‌های عامل و دستگاه‌ها حالتی بی‌طرفانه دارند. برای مثال می‌توان اپلیکیشن یکسانی را روی آیفون، تلویزیون هوشمند و کامپیوترهای خودرو نصب کرد.
انتقادات وب ۳
انتقاد اصلی از فناوری وب ۳ این است که از ایده آل هایی که دارد کوتاهی می کند. مالکیت بر شبکه های بلاک چین به طور مساوی توزیع نمی شود، بلکه در دستان پذیرندگان اولیه و سرمایه گذاران بزرگتر متمرکز شده است. اخیراً یک جدال عمومی در توییتر بین جک دورسی، مدیرعامل شرکت Block و سرمایه‌گذاران مختلف بر سر وب ۳ درگرفت.
وب گردی در وب ۳
اگرچه برای وب گردی در وب نسل سوم روش‌های بسیار زیادی وجود دارد، اما ما در ادامه به دو روش نسبتا رایج اشاره می‌کنیم:
۱٫ متامسک (MetaMask) یکی از راهکارهای خوب برای وب گردی در اینترنت نسل ۳ است. متامسک یک افزونه بسیار کاربردی برای مرورگرهایی مانند کروم و فایرفاکس است. این افزونه به کاربر اجازه می‌دهد تا به کیف پول خود متصل شده و قابلیت‌های جدیدی را به مرورگر خود اضافه کنند.
۲٫ استفاده از مرورگر بریو – Brave است. این Browser، جدیدترین پروژه برندان آیک، موسس موزیلا و فایرفاکس است. این مرورگر در حالت پیش فرض با مسدود کردن تمام تبلیغات و شناساگرها، توانسته به یکی از سریع‌ترین بروزرها تبدیل شود. مرورگر بریو با ارز دیجیتال توکن بت – BAT، یا همان بیسیک اتنشن توکن – Basic Attention Token، کار می‌کند.
برنامه های کاربردی وب ۲ بارها نقض داده را تجربه کرده اند. حتی وب سایت هایی وجود دارد که به دنبال این موارد هستند و به شما اطلاع می دهند که چه زمانی داده های شما به خطر افتاده است.
در وب ۲ ، شما هیچ کنترلی بر داده های خود و نحوه ذخیره آنها ندارید و شرکت ها اغلب بدون رضایت کاربران خود ، داده های کاربران را ردیابی و ذخیره می کنند.
کاربرانی که در کشورهایی زندگی می کنند که باید نگران پیامدهای منفی آزادی بیان باشند نیز در معرض خطر هستند. دولت ها اغلب سرورها را تعطیل می کنند یا حساب های بانکی را توقیف می کنند.
با سرورهای متمرکز ، دولتها به راحتی می توانند برنامه ها را به دلخواه خود دخالت ، کنترل یا تعطیل کنند. از آنجا که بانکها نیز دیجیتالی هستند و تحت کنترل متمرکز هستند ، دولتها اغلب در آنجا نیز مداخله می کنند.
آنها می توانند دسترسی به حساب های بانکی را مسدود کرده یا دسترسی به وجوه را در مواقع بی ثباتی ، تورم شدید یا سایر ناآرامی های سیاسی محدود کنند.
هدف وب ۳ این است که بسیاری از این کاستی ها را با تجدید نظر اساسی در نحوه معماری و تعامل با برنامه ها از ابتدا حل کند.
