اصلاح قیمت یا پولبک

اصلاح قیمت یا پولبک | ابزارهایی مانند حد سود و زیان، خطوط روند، اندیکاتورها و… . در این میان قصد داریم به مفهوم پولبک، که از مفاهیم تحلیل تکنیکال در بازار سهام است، اشاره کنیم. برای آشنایی بیشتر با این مقوله با ما همراه باشید.

پولبک چیست ؟

«پولبک» (Pullback) یا عقب‌نشینی، یک توقف یا سقوط خفیف مشاهده شده در روند قیمتی صعودی یک سهام است. پولبک به کاهش‌قیمت‌هایی گفته می‌شود که به طور نسبی کوتاه‌مدت هستند. برای مثال، ممکن است به صورت متوالی اتفاق بیفتند و پس از آن، روند در جهت قبلی خود به حرکت ادامه می‌دهد.

در واقع وقوع پولبک موجب می‌شود که سرمایه‌گذاران کوتاه مدت از بازار خارج شوند. تحلیل‌گران بازار، پولبک را به صورت درصدی اعلام می‌کنند. برای مثال ممکن است بشنوید که پولبک ۷ درصدی قرار است رخ دهد یعنی قیمت فروش سهم ۷ درصد کاهش پیدا می‌کند و این بهترین زمان برای خرید آن است. برای درک بهتر تعریف پولبک در ادامه به مفاهیم مشابه اشاره می‌کنیم.

پولبک شباهت زیادی به «اصلاح قیمت» (Retracement) یا بازگشت قیمت و «ایستایی» (Consolidation) دارد و عموماً با این دو اشتباه گرفته می‌شود. عبارت ایستایی را برای سهام یا دارایی بکار می‌بریم که نه روند غالب را ادامه می‌دهد و نه آن را معکوس می‌کند. ایستایی معمولاً به علت عدم تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار بوجود می‌آید.

اصلاح یا بازگشت قیمت چیست؟

بازگشت قیمت که با «معکوس شدن» (Reversal) تفاوت دارد به حرکت‌هایی خلاف جهت روند قیمت گفته می‌شود که در ادامه، روند قبلی را از سر می‌گیرند. همانطور که ملاحظه کردید و بالاتر گفته شد، اصلاح قیمت شباهت زیادی با پولبک دارد. نمودار زیر، نشان‌دهنده قیمت سهام عرضه شده توسط شرکت جنرال الکتریک و روند نزولی آن است. اگرچه، نقاطی در نمودار، نشان‌دهنده افزایش یافتن قیمت سهام هستند. این نقاط را همان نقاط بازگشت قیمت می‌نامیم.

اصلاح قیمت به نوعی یک اندیکاتور است که از آن در تحلیل تکنیکال بهره گرفته می‌شود. در معکوس شدن، باید خطوط حمایتی یا مقاومتی شکسته شوند. اصلاح قیمت به تنهایی اطلاعات زیادی برای تحلیل‌گر ارائه نمی‌کند اما در ترکیب با سایر اندیکاتور‌ها توانایی تعیین ادامه یافتن روند فعلی یا معکوس شدن آن‌را دارد. توانایی تشخیص معکوس شدن قیمت از بازگشت کوتاه‌مدت آن برای یک معامله‌گر بسیار ضروری است.

کاربرد اصلاح قیمت در بورس

تشخیص اصلاح قیمت آسان نیست زیرا می‌تواند به آسانی با معکوس شدن آن اشتباه گرفته شود. نمودار زیر نشان‌دهنده شاخص S&P 500 در سال ۲۰۱۸ میلادی است. در این نمودار یک روند صعودی را بین ماه‌های آپریل و اکتبر مشاهده می‌کنید. ۳ اصلاح قیمت قابل توجه در نمودار زیر مشاهده می‌شود. البته بازگشت‌های کوچک‌تر دیگری نیز وجود دارند.

نکته قابل توجه این است که این اصلاح قیمت‌ها منجر به شکستن روند صعودی نشده‌اند. اگرچه، در ماه اکتبر، موردی شبیه به اصلاح قیمت مشاهده می‌شود اما پس از اینکه شاخص به زیر روند صعودی می‌رود و کاهش می‌یابد، معلوم می‌شود که معکوس شدن قیمت بوده است.

تفاوت بین اصلاح قیمت و معکوس شدن

باید توجه کنید که اصلاح قیمت یک پولبک خفیف یا کوتاه‌مدت است. اما نکته کلیدی این است که در آن، هیچ‌کدام از خطوط حمایتی و مقاومتی و روند‌های صعودی و نزولی شکسته نمی‌شوند. اگر قیمت کمتر از خط حمایتی شود یا در حین افزایش، از خط مقاومتی عبور کند، یا روند صعودی یا نزولی را زیر پا بگذارد، دیگر بازگشت قیمت محسوب نمی‌شود و معکوس شدن قیمت است.

انواع پولبک در بورس

به صورت کلی سه نوع پولبک در بورس وجود دارد که در این بخش قصد داریم به تفسیر هر مورد بپردازیم:

پولبک عادی (Normal Pullback)

این نوع پولبک در اکثر مواقع در بازار رخ می‌دهد. در این نوع پولبک قیمت سهم به سادگی به سطح مقاومت یا حمایت شکسته شده خود برگشته و به حرکت جدید خود ادامه می‌دهد.

پولبک خارجی (Outside Pullback)

در این حالت از پولبک، قیمت سهم قبل از اینکه به سطح مقاومت یا حمایت نزدیک شود، مسیر خود را ادامه می‌دهد. زمانی که این پولبک در بازار رخ می‌دهد باید توجه داشته باشید که تقاضا برای خرید سهم در حالت صعودی زیاد بوده و در حالت نزولی نیز تقاضایی برای سهم دیده نمی‌شود. زمانی که این نوع از پولبک را در سهم مشاهده کنید به احتمال خیلی زیاد روند بعدی سهم حالت صعودی خواهد داشت.

پولبک داخلی (Inside Pullback)

این نوع از پولبک در بورس برای سهامداران به نوعی گنگی و سردرگمی به وجود می‌آورد که همین امر منجر به ریسک زیاد در این پروسه خواهد شد. همان‌طور که در تصویر زیر هم پیدا است، در حالت پولبک داخلی قیمت، سطح مقاومت را رد کرده و بعد از آن حالت نزولی و بعد حالت صعودی به خود گرفته است. اگر خریداران سهم تردید نداشتند و در زمان برخورد با سطح مقاومت اقدام به خرید می‌کردند؛ دیگر شاهد روند نزولی بعد از برخورد نبودیم و سهم حالت صعودی را در پیش می‌گرفت.

مفهوم پولبک در بورس چیست ؟

مشاهده پولبک در نمودار اغلب به معنی فرصت خرید سهام با روند صعودی است. به عنوان مثال، ممکن است قیمت سهمی پس از نشر گزارش‌های مثبت آن توسط شرکت عرضه کننده‌اش، افزایش پیدا کند و بعد از برداشت سود توسط معامله‌گران، پولبک را تجربه کند. البته هنگامی که گزارش‌های سود سهام مثبت منتشر می‌شوند، می‌توان آن‌را به مثابه سیگنالی در تحلیل بنیادی نیز در نظر گرفت زیرا نشان‌دهنده این است که سهام روند صعودی خود را ادامه خواهد داد. اغلب پولبک‌ها گویای حرکت قیمت یک سهم به سمت ناحیه‌ای مانند میانگین متحرک، یا «نقطه پیوت» (Pivot Point) در نمودار است، قبل از اینکه به روند قبلی خود ادامه دهد. معامله‌گران باید با دقت این نواحی را در نظر بگیرند زیرا اگر شکستی رخ دهد، سیگنال معکوس شدن را به جای پولبک دریافت می‌کنیم.

مثال کاربرد پولبک

پولبک‌ها فرصت‌هایی برای کسب سود هستند. شما با مشاهده پولبک سهام را خریداری می‌کنید و سپس قیمت سهام افزایش پیدا می‌کند. برای مثال، ممکن است شرکت «الف» گزارش سود‌های قابل توجه خود را منتشر کند. در این زمان قیمت سهام الف، افزایش ۲۰ درصدی را تجربه خواهد کرد. در روز بعد در نمودار، پولبک مشاهده می‌شود زیرا معامله‌گران کوتاه مدت، سود خود را برداشت کرده‌اند. یعنی سهام خود را می‌فروشند تا از اختلاف بین قیمت خرید و فروش به سود دست یابند.

گزارش سوددهی شرکت عرضه‌کننده سهام نشان‌دهنده وضعیت مناسب آن است. معامله‌گرانی که سهام را خریداری و نگهداری می‌کنند و همچنین سرمایه‌گذاران با مشاهده گزارش سود مثبت، جذب این سهم می‌شوند و این باعث می‌شود که در آینده نزدیک هم قیمت روند صعودی خود را ادامه دهد.

هر نمودارِ سهامی با روند صعودی ممتد شامل نمونه‌هایی از پولبک است. با اینکه تشخیص پولبک‌ها با توجه به روندی که قیمت طی کرده، آسان است اما امکان دارد نگهداری سهامی که در حال از دست دادن ارزش خود است برای سرمایه‌گذاران با دشواری همراه باشد.

در تصویر بالا روند تغییرات ETF شاخص S&P500 را مشاهده می‌کنید که در حال تجربه کردن حداقل ۳ پولبک در حالت صعودی است. قبل از اینکه قیمت بیشتر افزایش پیدا کند این پولبک‌ها تا نزدیکی میانگین متحرک ۵۰ روزه که یک سطح حمایتی وجود دارد، می‌روند. این پیشروی قبل از صعود قیمت به سطح بالاتر، اتفاق می‌افتد. شاید بهتر باشد معامله‌گران برای تشخیص عقب‌نشینی‌ها از چندین اندیکاتور متنوع استفاده کنند تا آن‌ها را با معکوس‌شدن‌های بلندمدت اشتباه نگیرند.

اصلاح قیمت چیست؟

در سرمایه‌گذاری، «اصلاح قیمت» (Correction) کاهش ده درصدی یا بیشتر در قیمت یک سهام نسبت به آخرین قله مشاهده شده در نمودار است. اصلاح قیمت می‌تواند برای دارایی‌های سرمایه‌ای حقیقی، انواع اوراق بهادار و حتی شاخص‌های بازار‌های بورس و فرابورس نیز رخ دهد. این دارایی‌ها ممکن است برای مدت‌زمان کوتاه یا دوره‌های بلند مدت (روز‌ها، هفته‌ها، ماه‌ها یا دوره‌های طولانی‌تر) در حالت اصلاح قیمتی باشند. اگرچه به صورت معمول، اصلاح قیمت در بازار کوتاه‌مدت است و ممکن است به اندازه ۳ تا ۴ ماه به طول انجامد.

دلایل زیادی ممکن است منجر به بوجود آمدن اصلاح قیمت شوند. تغییرات اقتصادی در سطح کلان کشور تا مشکلات داخلی در برنامه‌ریزی مدیریتی شرکت عرضه کننده سهام از جمله این عوامل به شمار می آیند. دلایل بوجود آمدن اصلاح قیمتی به اندازه تعداد سهم‌ها، بازار‌ها و شاخص‌های تحت تاثیر آن‌ها متنوع هستند.

اصلاح قیمت چگونه عمل می کند؟

طبق گزارش «CNBC» در سال ۲۰۱۸ میلادی، میانگین اصلاح قیمت رخ داده برای شاخص S&P 500 چهار ماه به طول انجامید و پیش از اینکه به حالت قبلی باز‌گردد، قیمت‌ها به اندازه ۱۳ درصد کاهش پیدا کرند. اگرچه، قابل درک است که چرا معامله‌گر حقیقی یا سرمایه‌گذار مبتدی امکان دارد با مشاهده کاهش ارزش ده درصدی یا بیشتر و تاثیر آن بر سبد سهام خود در طی اصلاح قیمت نگران شود زیرا آن‌ها ظهور اصلاح قیمتی را پیش‌بینی نمی‌کردند و نمی‌دانند که تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.

در بلندمدت، برای بیشتر سرمایه‌گذاران، اصلاح قیمت یک دست‌انداز در جاده دستیابی به سمت پس‌انداز‌های دوران بازنشستگی است. به عقیده «جیمز چن» (James Chen)، معامله‌گر و نویسنده کتاب‌های معاملاتی پرفروش، هیچ‌کس نمی‌تواند معین کند که چه زمانی اصلاح قیمت شروع می‌شود، چه زمانی پایان می‌یابد و تا زمان پایان، تا چه حد قیمت‌ها کاهش می‌یابند. با اینکه ممکن است اصلاح قیمت در کوتاه‌مدت آسیب‌رسان به نظر برسد، قیمت دارایی‌هایی که بیش ‌از‌ حد ارزش‌گذاری شده‌اند را تنظیم و برای متقاضیان، فرصت‌های خرید فراهم می‌کند.

تروبک چیست ؟

«تروبک» (Throwback) ساختاری شبیه به پولبک دارد اما برعکس آن است. زمانی که روند قیمت اقدام به شکستن خط مقاومتی کند، می‌توانیم بگوییم که شاهد یک تروبک بوده‌ایم. تروبک نشان می‌دهد که میزان افزایش قیمت سهم بیشتر از خط مقاومتی تعیین شده برای آن است. البته قیمت پس از مدتی به خط مقاومت باز می‌گردد.

الگوهای تروبک در خطوط حمایتی

معامله‌گران ممکن است از کانال‌های پوششی متفاوتی برای بوجود آوردن خطوط حمایتی و مقاومتی استفاده کنند. باند‌های بولینگر، یکی از رایج ترین این کانال‌هاست که یک خط مقاومتی به اندازه دو انحراف معیار بالاتر از میانگین متحرک رسم می‌کند. زمانی که قیمت یک سهم به حد مقاومتی خود می‌رسد، ممکن است معکوس شود یا خط مقاومتی را به سمت جلو حرکت دهد.

اگر روند قیمتی یک سهام، خط مقاومتی را بشکند، این احتمال می‌رود که در نقطه‌ای به آن برگردد. تروبک ممکن است به نحوی اصلاح قیمتی باشد که در ادامه به خط مقاومت باز خواهد گشت. اگرچه در بسیاری از مواقع، در ادامه تروبک شاهد صعود بیشتر قیمت هستیم.

برگشتن به سطحی که روند در آن شکسته شده است، امکان دارد هشداردهنده باشد و این ترس را در معامله‌گر ایجاد کند که دست به عملی متفاوت بزند، یعنی سهمی که فروخته را دوباره خریداری کند یا سهمی را که در انتظار بالا رفتن قیمتش بوده، بفروشد. به علت ترس، بسیاری از تحلیل‌گران فکر می‌کنند که الگوی شناسایی شده توسط آن‌ها نادرست است. این بازآزمایی سطوح شکست خیلی هم ناراحت کننده نیست و به صورت تقریبی رایج است. بعد از اینکه خط روند از خط مقاومت باز می‌گردد حتی ‌می‌تواند اطمینان ما را به عنوان معامله‌گر به الگوی انتخاب شده و جهت جدید آن افزایش دهد.

پولبک مفاهیم یکسانی همچون تروبک دارد با این فرض که در خط حمایتی اتفاق می‌افتد. در یک الگوی پولبک، روند قیمت خط حمایتی خود را می‌شکند و سپس مجدداً به آن بر می‌گردد. پولبک ممکن است در ادامه به حرکت خود در بالای خط حمایتی ادامه دهد و دوباره تکرار شود. به صورت کلی، هم پولبک و هم تروبک نشان‌دهنده عرضه و تقاضای جدید در حال شکل‌گیری در بازار هستند که نوسانات بیشتری را در حرکت قیمت به سمت شکست سطوح ایجاد می‌کنند.

آیا پولبک به معنی شروع روند جدید است؟

برخی از سرمایه‌گذاران در  بورس فکر می‌کنند بعد از وقوع پولبک روند سهم نیز همان حالت قبلی خود را ادامه خواهد داد در صورتی که این فکر به کل اشتباه است. در بخش‌های قبلی اشاره کردیم که در فرآیند پولبک سهم در یک بازه کوتاه به روند قبلی خود برگشته و مجدد روند معکوس را آغاز خواهد کرد.

در این حوزه نظریه‌های متعددی وجود دارد اما بیش از ۵۰ درصد از روندها بعد از وقوع پولبک، مسیر جدیدی را در پیش می‌گیرند. بنابراین نمی‌توان به صورت قطعی اذعان کرد که یک سهم بعد از پولبک روند قبلی خود را ادامه خواهد داد.

در این مقاله سعی کردیم به مفهوم پولبک که در حوزه تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود اشاره کنیم. پولبک دارای انواع مختلفی است که در مجموع شامل حالت نرمال، خارجی و داخلی می‌شود. در اکثر مواقع زمانی که در یک سهم شاهد پولبک باشیم، روند سهم بعد از مدت کمی تغییر خواهد کرد و به نوعی روند جدیدی را در پیش می‌گیرد.

به عنوان مثال در یک روند نزولی زمانی که پولبک داشته باشیم، روند بعدی سهم حالت صعودی خواهد بود. برای آشنایی کامل با مباحث تحلیل تکنیکال، می‌توانید در دوره‌های آموزشی کارگزاری آگاه شرکت کنید. همچنین تعداد زیادی مقاله و ویدئوی آموزشی رایگان در بلاگ بآشگاه مشتریان وجود دارد که تمامی مباحث مقدماتی و پیشرفته تحلیل تکنیکال را پوشش می‌دهند.

تفاوت پولبک و اصلاح قیمت چیست؟

پولبک و اصلاح قیمت هر دو به معنی جابجایی روند است؛ اما این نکته را در نظر داشته باشید که بین این دو مفهوم یک تفاوت مهم وجود دارد و آن هم این است که پولبک ها موقت و اصلاح ها طولانی‌مدت هستند. پولبک ها نشانه‌ی از تغییر روند و تبدیل مقاومت‌های شکسته شده به حمایت و حمایت‌های شکسته شده به مقاومت هستند و اصلاح ها نشانه‌ی ادامه روند صعودی و یا نزولی در جهت ایجاد الگوهای پلکانی قیمت هستند.

آیا پولبک نشانه شروع یک روند جدید است؟

عده‌ای از سرمایه گذاران اعتقاد دارند که بعد از تشکیل پولبک در سهم، شاهد ادامه روند قبل هستیم؛ در صورتی که این درست نیست. بولکوفسکی اعتقاد دارد که حدود ۵۰ درصد از روندها بعد از تکمیل پولبک روند قبلی خود را ادامه می‌دهند. در حالی ۵۰ درصد روندها بعد از پولبک باقدرت روند قبلی خود را از دست می‌دهند و مسیر جدیدی را شروع می‌کنند. پس به‌طور قطع نمی‌توان گفت که آیا پولبک در سهم اتفاق می‌افتد یا خیر و احتمالاً در نمودارهای بسیاری نیز شاهد این موضوع بوده‌ایم؛ بنابراین بهتر است برای تکمیل پولبک و ادامه روند سهم حتماً به نکاتی که تا اینجای مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، توجه داشته باشید. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که شناخت تکنیک های معاملاتی و تابلو خوانی بازار کمک زیادی به فهم و تشخیص رفتار بازار می‌کند.

سخن آخر

به‌طورکلی زمانی که یک سطح شکسته می‌شود، معمولاً بعد از آن شاهد یک حرکت برگشتی به آن سطح خواهیم بود که به این حرکت «پولبک» گفته می‌شود.
پولبک زمانی دارای اعتبار بیشتری است که محدوده حمایت و مقاومت شکسته شده با یک حجم بالا شکسته شود و معمولاً باید دو الی سه برابر میانگین یک هفته گذشته باشد. حال فرض کنید اگر محدوده حمایتی یا مقاومتی پرقدرت شکسته شود و در چند روز پس از آن شاهد این باشیم که قیمت پایانی روز جاری کمتر از روز قبل باشد. در این صورت احتمال پولبک پایین است؛ چراکه احتمال فروش قوی در بازار و همچنین نبود تقاضای کافی در سهم وجود دارد. اکثر سرمایه گذاران فکر می‌کنند که پولبک حتماً باید بازگشتی به نقطه شکست باشد، در صورتی که در بازار کمتر شاهد این موضوع هستیم و عمدتاً پولبک به محدوده شکست تکمیل نمی‌گردد.

بولکوفسکی عقیده دارد که روندها معمولاً شش روز بعد از شکست، مرحله اول پولبک را به اتمام می‌رسانند و مرحله دوم پولبک نیز طی یازده روز به پایان می‌رسد. البته این نکته را باید مدنظر قرار داد که اگر یک محدوده با حجم قوی شکسته شود و پس از آن در پولبک شاهد یک حرکت ضعیف و کم‌حجم باشیم می‌توان آن را معتبر دانست. یکی از نکاتی که حتماً باید در پولبک ها موردتوجه قرار داد نوع معاملات حقوقی‌های بازار است.