رمز ارز آنتولوژی | رمز ارز (crypto currency) طبق تعریف یکی از گونههای ارزهای مجازی است که به صورت رمزگذاری شده بوده و تحت فناوری بلاکچین به صورت غیرمتمرکز اداره میشود. از آنجایی که رمز ارزها به صورت غیر متمرکز اداره میشوند، در نقطه ی مقابل نظام بانکداری متمرکز فعلی قرار میگیرند.
در حال حاضر بیش از ۴۰۰۰ رمزارز فعال در حال معامله در بازار جهانی هستند. رمزارزی که میخواهیم درباره آن بیشتر بدانیم، آنتولوژی نام دارد که در زمان نگارش این مقاله با حجم بازار حدوداً ۵۱۵ میلیون دلاری در رتبه ۷۱ ارزهای دیجیتال قرار دارد و ارزش آن چیزی در حدود $۰.۸ دلار است.
نام انگلیسی این رمز ارز Ontology است که از ترکیب دو کلمه Onto به معنای هستی و Logy به معنای شناسی ساخته شده و معنای هستیشناسی میدهد. همانطور که در ادامه خواهیم گفت، این رمز ارز با انتخاب این نام میخواهد نشان دهد که برای هر کسب وکاری مناسب است.
آنتولوژی چیست؟
آنتولوژی (به انگلیسی Ontology) در سال 2017 توسط یک شرکت چینی به نام آنچین (OnChain) و زیر نظر بنیانگذاران این شرکت اریک ژانگ (Erik Zhang) و دا هونگفی (Da HongFei) ساخته شد. آنچین موفقیتی گسترده در صنعت رمزارز کسب کرده است زیرا بنیانگذاران آن بلاکچین نئو (NEO) را، که اکنون پروژهای چندمیلیارددلاری محسوب میشود، نیز به وجود آوردند.
در ابتدا، آنتولوژی راهکاری بود برای کسب و کارها در ابعاد مختلف تا بتوانند تکنولوژی بلاکچین را درون شرکت خود به کار بگیرند بدون اینکه نیاز به تغییر کامل تمام سیستمهای کنونی شرکت داشته باشند.
علاوه بر این، تیم سازنده آنتولوژی تصمیم داشت ورود بلاکچین به درون شرکتها را به فرآیندی بسیار ساده تبدیل کند، که کار را برای کسب و کارهایی که هیچ دانشی در رابطه با تکنولوژی بلاکچین نداشتند تسهیل میکرد.
یکی از موارد جالب در مورد شروع پروژه کوین آنتولوژی این است که آنتولوژی هرگز ICO نداشت. و در عوض، این پروژه از طریق ایردراپ (airdrop) عمومی شد، به این معنی که کوینهای خود را به رایگان به حساب افراد مختلف انتقال داد.
این ایردراپ از جمله به افرادی که کوین نئو داشتند و یا به عضویت خبرنامه ایمیلی آنتولوژی درآمده بودند اعلق گرفت! این پروژه همچنین از سرمایهگذاران خصوصی حمایت مالی دریافت کرد.
نکته: ICO مخفف Initial Coin Offering یا همان عرضه اولیه کوین است که روشی برای جمع آوری سرمایه برای پروژههای جدید رمزنگاری محسوب میشود. یکی از بزرگترین ICOهای تمام تاریخ مربوط به کوین EOS میشود که بیش از 4 میلیارد دلار سرمایه جمعآوری کرد!
آنتولوژی و نئو هر دو از یک شرکت به وجود آمدند و در کنار یکدیگر میتوانند بلاکچین را وارد جهان کسب و کارها کنند. همچنین این تکنولوژی از اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (dApps) حمایت میکند و در رقابتی تنگاتنگ با اتریوم است.
حال، اگر مایلید بدانید این پروژه چطور آغاز شد، در بخش بعدی راهنمای کوین آنتولوژی نگاهی به نحوه استفاده از آن خواهیم داشت.
از آنتولوژی چگونه میتوان استفاده کرد؟
درک اینکه آنتولوژی کوین به چه علت به وجود آمد ممکن است کمی دشوار باشد، به این علت با مثالی از جهان واقعی شروع میکنیم. به سوابق پزشکی خود که در مطب پزشکتان نگهداری میشوند بیندیشید.
هر بار که قرار ملاقاتی با پزشکتان داشته باشید، او از بیماری شما و اینکه سایر پزشکان چه توصیهای به شما کرده (مانند نسخه دارو) یادداشتی تهیه میکند. این یادداشتها حاوی اطلاعاتی در مورد حساسیتهای شما و داروهایی که به طور معمول استفاده میکنید هستند.
حال اگر مجبور باشید در شهر، بیمارستان، یا داروخانه دیگری به یک پزشک دیگر مراجعه کنید چه؟ این مراکزِ مجزا احتمالا بدون کسب اجازه اولیه از پزشکتان به سوابق شما پزشکی شما دسترسی ندارند. چرا؟
به دو دلیل:
- اولا قوانین محافظت از دادهها اجازه نمیدهند که اطلاعات شخصی شما به کسی که آنها را درخواست میکند به اشتراک گذاشته شود.
- دوما، هر سازمان مجزایی سیستمهای متمرکز خود را خواهد داشت که کار را برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات دشوار میکند.
و اینجاست که پروژه آنتولوژی میتواند مشکلات را حل کند.
در مثال بالا، سوابق پزشکی شما میتواند در شبکه آنتولوژی قرار بگیرد و سپس به سیستمهای بلاکچینی مانند شبکه نئو متصل شود. و با اینکه تمام سازمانهای درون زنجیره تامین میتوانند به بلاکچینی یکسان متصل شوند، هر کدام میتوانند به شکل مجزا تصمیم بگیرند که میخواهند چه اطلاعاتی را به اشتراک بگذارند.
اگر تمام بیمارستانهای کشور شما دسترسی کامل به سوابق پزشکیتان داشته باشند، داروخانه فقط باید اجازه دسترسی به اطلاعات اولیه مانند هویت شما را داشته باشد.
این مسئله در صنعت بلاکچین “دسترسی مجاز” (Permission Access) نامیده میشود.
آنتولوژی به طور کامل با سایر بلاکچینها مانند اتریوم تفاوت دارد زیرا نه تنها اطلاعات در این شبکه به یک دفتر کل عمومی که همه میتوانند آن را ببینند ارسال میشوند بلکه بلاکچین آن نیز منبع باز (open-source) است.
البته، این شبکه برای کسب و کارهایی که احتیاج به مخفی نگاه داشتن برخی اطلاعات خاص دارند مناسب نیست.
حال که با هدف اصلی این پروژه آشنا شدید، در بخش بعدی این راهنما نگاهی دقیقتر به توکن آنتولوژی خواهیم انداخت.
چه چیزی آنتولوژی را منحصر به فرد میکند؟
آنتولوژی موارد مختلفی را برای استفاده در زندگی واقعی ارائه میدهد و به مشاغل این امکان را میدهد تا بلاکچین خود را بر روی بلاکچین آنتولوژی بنا کنند. از همه مهمتر، این رمز ارز انعطافپذیری بیشتری برای شرکتها فراهم میکند.
به آنها این امکان را میدهد تا متناسب با نیازهای خاص خود از نظر ویژگیهایی نظیر حاکمیت و حریم خصوصی، بلاکچین سفارشی خود را ایجاد کنند. این قابلیتی است که رقبایی مانند اتریوم و نئو در طراحی آن دچار مشکل هستند.
زنجیره ONT همچنین با تولید و توزیع رایگان آنتولوژیگاز (ONG) به دارندگانش بر اساس میزان دارایشان، به خنثی شدن هزینههای شبکه معاملات کمک میکند.
علاوه بر اینها، آنتولوژی ویژگیهای دیگری نظیر قراردادهای هوشمند، اثبات هویت رمزنگاری شده (ONT ID) و دادههای رمزنگاری شده (DDXF) فراهم میکند که میتواند به طور یکپارچه مابین بلاکچینهای مختلف منتقل شود.
به عنوان مثال: بر بستر شبکه آنتولوژی، میتوان بدون به خطر انداختن تمامیت و حریم خصوصی، سوابق پزشکی یک بیمار را مورد مطالعه قرار داد (با رعایت قوانین سفت و سخت حریم خصوصی که در اکثر کشورها وجود دارد).
تجارت پزشکی را اطلاعات محرمانه را منتقل میکند، این کنترل را دارد که بدون ترس از قرار گرفتن اطلاعات بیمار در دست افراد غیرمجاز، تعیین کند که چه چیزی و تحت چه شرایطی با سایر اشخاص به اشتراک گذاشته میشود.
آنتولوژی چگونه کار میکند؟
آنتولوژی بستری برای همکاری قابل اعتماد به صورت توزیع شده فراهم میکند. این بدان معناست که به بلاک چینهای دیگر اجازه داده میشود که در هسته آن قرار گرفته و به عنوان زنجیرههای جانبی عمل کنند.
چارچوب بلاک چین آنتولوژی از بلاک چینهای عمومی پشتیبانی میکند و قادر است که بلاکچینهای عمومی را برای کاربردهای خاص سفارشیسازی کند. آنتولوژی همچنین از مشارکت بین شبکههای مختلف با پروتکل متفاوت نیز پشتیبانی میکند.
مکانیسم اعتمادی که در پروتکل این بلاک چین تلفیق شده است، کاملا واضح و شامل ۴ مرحله است. مرحله اول، شامل تایید اعتبار مدارک، اعتبار موضوعات و افراد دنیای واقعی است.
مرحله دوم به اتصال و تایید برنامههای کاربردی مختلف کمک میکند. در مرحله سوم به تایید امکانپذیر بودن اقدامات عملی و فنی مانند تایید SDK، API، ماژولها و مواردی این چنینی پرداخته میشود.
در مرحله نهایی شبکههای مختلف تایید میشوند و برای بهینهسازی عملکرد کلی شبکه به یکدیگر متصل میشوند. به این ترتیب آنتولوژی به عنوان پلی بین دنیای دیجیتال و دنیای واقعی عمل میکند. اما شما از کجا میدانید که این اطلاعات میتوانند مورد اعتماد باشند؟
مانند تمامی بلاک چینهای دیگر، شبکه آنتولوژی نیز از یک مکانیزم اجماع استفاده میکند.
مکانیزم اجماع راهکاری است که بلاک چینها برای تایید و صحتسنجی تراکنشها بدون نیاز به شخص ثالث به کار میگیرند. به عبارت دیگر، این چیزی است که بلاک چینها را غیرمتمرکز میسازد.
مکانیزمها و الگوریتمهای اجماع مختلفی وجود دارد که توسط بلاک چینها به کار گرفته میشوند که محبوبترین آنها اثبات سهام (PoS) و اثبات کار (PoW) است.
آنتولوژی از الگوریتم تحمل خطای بیزانس قابل تایید یا VBFT استفاده میکند که ترکیبی از مدل ۳ مختلف است که عبارتند از اثبات سهام (PoS)، تحمل خطای بیزانس (BFT) و تابع تصادفی قابل تایید (VRF).
این الگوریتم جدید که اولین بار توسط تیم آنتولوژی ارائه شده است را میتوان به نوعی بهبود الگوریتم تحمل خطای بیزانس از منظر افزودن و عملکرد تابع تصادفی قابل تایید برشمرد.
تیم آنتولوژی معتقد است که با انتخاب و معرفی تصادفی نودها توسط الگوریتم VRF، پیشبینی نودهای پیشنهاددهنده، اعتبارسنج و تاییدکننده در هر دور اجماع بسیار دشوار خواهد بود. در نتیجه، این نوآوری مقاومت در برابر حملات به الگوریتم اجماع را افزایش میدهد.
اگر بخواهیم ساز و کار این مکانیسم را به صورت ساده توضیح دهیم اینگونه است:
با مکانیزم اجماع VBFT، نودهای آنتولوژی ابتدا برای مشارکت در اجماع شبکه باید سهامگذاری (Staking) کنند. سپس با استفاده از یک عدد تصادفی قابل تایید، چند نود پیشنهاددهنده از میان شبکه اجماع انتخاب میشوند و هر نود کاندید شده بلاکی را پیشنهاد خواهد داد.
به طریق مشابه نودهای اعتبارسنج چندگانه نیز با استفاده از الگوریتم VRF از میان شبکه اجماع انتخاب میشوند. سپس هر کدام از این نودهای اعتبارسنج چندگانه، بلاکها را از شبکه جمعآوری میکنند و روی آنها صحتسنجی انجام میدهند. بعد از آن به کاندید با بیشترین اولویت رای میدهند.
نودهای تاییدکننده چندگانه نیز به همان ترتیب مشابه انتخاب میشوند و نتایج رایگیری نودهای اعتبارسنج را بررسی و تایید میکنند و در نتیجه به اتفاق نظر و اجماع میرسند. هنگامی که نتیجه اجماع گرههای تاییدکننده دریافت شد، یک دور به اتمام میرسد و دور بعدی و جدید اجماع آغاز میشود.
به عبارت دیگر، مکانیزم VBFT با انتخاب نودهای اجماع به روش VRF به مقیاسپذیری زنجیره، با تصادفی بودن به روش PoS به ضد حمله بودن و با نهایی کردن تراکنش بسیار سریع به روش BFT به تمام ویژگیهای خوب این سه مدل دست مییابد.
یکی از بزرگترین تفاوتهای VBFT و دیگر الگوریتمهای اجماع این است که به خوبی با مدل مدیریتی آنتولوژی همخوانی دارد؛ طراحی VBFT مبتنی بر پارامترهای تعریف شده توسط آنتولوژی است که در عین حال تصادفی بودن و منصفانه بودن ساختار اجماع شبکه را تضمین میکند.
مکانیزم VBFT کمک بزرگی به بلاک چینهای عمومی در زمینه عملکرد و مقیاسپذیری میکند. چنین پلتفرمی، خدمات بهتری را برای توسعهدهندگان برنامههای غیرمتمرکز به ارمغان میآورد.
آیا آنتولوژی ایمن است؟
اگر این راهنما را تا به اینجا مطالعه کرده باشید، باید اکنون درک خوبی از چیستی پروژه آنتولوژی، هدف آن، و چگونگی عملکرد این تکنولوژی داشته باشید.
در این بین، امنیت نیز مسئله بسیار مهمی است زیرا تنها در صورتی کسب و کارهای مختلف میتوانند شبکه آنتولوژی را درون سیستمهای حال حاضر خود نصب کنند که محرمانه ماندن دادههای خصوصی و شخصی تضمین شده باشد.
تک تک تراکنشها در محیطی غیرمتمرکز تائید میشوند، به این معنا که هیچ فرد یا مقام واحدی نمیتواند کنترل شبکه را به دست گیرد و آن را هک کند. از آنجا که مسئولیت تائیدکردن به عهده جامعه آنتولوژی (افرادی که دستگاههای خود را به شبکه متصل میکنند) است، هکر باید بیش از نیمی از دستگاهها را تحت کنترل داشته باشد تا به مقصود خود، یعنی کنترل شبکه و هککردن برسد!
حتی در این زمان نیز ممکن است حمله به شبکه به قدری گران تمام شود که در عمل سودی برای هکر نداشته باشد.
این سیستم بسیار ایمنتر از یک سیستم معمول و متمرکز است، زیرا هک کردن سیستمهای متمرکز بسیار ارزانتر است و نیاز به تلاش بسیار کمتری نسبت به هک کردن سیستمهای غیرمتمرکز مانند بلاکچین آنتولوژی دارد.
در یک سیستم متمرکز، یک نقطه واحد برای ورود هکر وجود دارد. در یک سیستم غیرمتمرکز، بیشمار دستگاه در سرتاسر جهان وجود دارند که باید هک شوند.
برای روشن شدن این ماجرا فکر کنید که:
هرگاه رمز عبور یک کامپیوتر را که دسترسی به سرور متمرکز دارد حدس بزنید میتوانید اسناد موجود در آن سرور را ویرایش کنید.
حال اگر رمز عبور یک کامپیوتر را که دسترسی به سروری غیرمتمرکز دارد حدس بزنید قادر نخواهید بود اسناد را ویرایش کنید زیرا برای این کار باید کنترل بیش از نیمی از کل شبکه را در دست بگیرید و نه یک کامپیوتر واحد.
علاوه بر این، مانند سایر بلاکچینها، هر تراکنش دادهای که در بلاکچین آنتولوژی اتفاق میافتد تغییرناپذیر (immutable) است و نمیتوان آن را حذف کرد. و این خود اضافه کردن لایهای جدید از شفافیت و امنیت برای شرکتی است که این پروتکل را نصب کرده.
در نهایت میتوان گفت بلاکچین آنتولوژی بسیار ایمن است.
مزایا و معایب آنتولوژی
پیش از نتیجهگیری مقاله کوین آنتولوژی، بهتر است به مزایا و معایبی که در این مقاله بیان کردیم نگاهی دوباره بیندازیم.
مزایا:
- ورود ساده به کسب و کارها: آنتولوژی برای تمام انواع کسب و کار در هر مقیاس و اندازهای مناسب است درحالیکه هیچ نیازی به حتی دانش اولیه از تکنولوژی بلاکچین وجود ندارد.
- تیم عالی: پیش از این نیز آنچِین، شرکت سازنده آنتولوژی، با پروژه نئو موفقیتی فوقالعاده در صنعت بلاکچین به دست آورده بود.
- پتانسیل نامحدود: تعداد صنایعی که میتوانند از کوین آنتولوژی بهره ببرند بی شمار است.
- اجماع منحصربه فرد: مدل اجمال VBFT که توسط آنتولوژی استفاده شده است منحصر به فرد است. این مدل امنیت و سرعت را با هم ترکیب میکند و امید است به این وسیله بتوان درآینده هزاران تراکنش در ثانیه انجام داد.
- رابطی بین جهان واقعی و مجازی: بلاکچین آنتولوژی به اقتصاد دیجیتالی اجازه میدهد تا از طریق چندین بلاکچین به اقتصاد جهان واقعی متصل شود.
معایب:
- کشور مبدا سختگیر: آنتولوژی در یکی از سختگیرترین کشورها به لحاظ قوانین رمزارز، یعنی چین، فعالیت میکند.
- روزهای ابتدایی: با اینکه توکن آنتولوژی پتانسیل فوق العادهای دارد، این پروژه هنوز در روزهای ابتدایی خود است.
آیا آنتولوژی برای سرمایهگذاری مناسب است؟
آنتولوژی با این هدف پا به عرصه گذاشته تا با ارائه روشی منحصر به فرد، فناوری را با جامعه شناسی و رفتار مصرف کننده ترکیب کند و جامعه سنتی را ترغیب کند تا فعالیتهای خود را بر بستر فناوری بلاکچین ادامه دهند. هدف این ارز دیجیتال این است که خود را جایگزین روشهای مرسوم فعلی کند. پتانسیلهای شبکه آنتولوژی در عمل نامحدود هستند، زیرا هر کسب و کاری میتواند از پروتکل بلاکچین بهره ببرد – خصوصا اینکه این پروتکل به دادهها اجازه میدهد تا به شیوهای ایمن، شفاف، سریع و ارزان منتقل شوند.
آنتولوژی نه تنها این ویژگی را در اختیار کاربران میگذارد، بلکه در قدمی فراتر پایانهای برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز فراهم میکند که توسط بلاکچین نئو حمایت خواهند شد و این ویژگی راهی جدید رو به سوی اتوماسیون خواهد گشود که در آن سازمانهای بسیاری میتوانند تراکنشهای داده را بدون احتیاج به تائید شخص ثالث انجام دهند.
علاوه بر این این ارز دیجیتال از ابتدای سال ۲۰۲۱ تاکنون رشد خوبی را تجربه کرده و در زمان نگارش این مقاله از حدوداً ۰.۴۵$ به حدود ۰.۸$ رسیده است. بنابراین به نظر میرسد این ارز دیجیتال گزینه مناسبی برای تحقیق بیشتر و سرمایه گذاری باشد.