شاخص گردش پول (MFI) | شاخص گردش پول (Money Flow Index) یکی از اندیکاتورهای محبوب اندازه‌گیری مومنتوم یا شتاب در قیمت است. از این اندیکاتور برای شناسایی شرایط اشباع خرید (جایی که دیگر خریداری وجود ندارد) و اشباع فروش (جایی که دیگر فروشنده‌ای وجود ندارد) استفاده می‌شود. به‌طوركلی اندیکاتور شاخص گردش پول (MFI) یک نوسانگر (Oscillator) تکنیکالی است که میزان ورود و خروج پول را به یک دارایی و طی یک دوره زمانی اندازه‌گیری می‌کند. در این مطلب، با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت ig، اندیکاتور MFI و نحوه معامله با آن را به زبان ساده توضیح می‌دهیم.
اندیکاتور MFI
آقای بیل ویلیامز (Bill Williams )، متولد ۱۹۳۲ میلادی، یک معامله گر آمریکایی است که اندیکاتور های متفاوت بسیاری از جمله اندیکاتور mfi را توسعه داد. او معتقد بود هر شاخص دارای ارزش خاص خودش است و برای داشتن معاملات عالی باید مفاهیم اساسی آنها را درک کرد.
اندیکاتور mfi که مخفف کلمات ( money flow index ) می باشد برای تایید روند و یا بازگشت آن استفاده می شودو همانطور که گفتیم ورود و خروج پول هوشمند و نقدینگی به بازار را نشان می دهد. از این اندیکاتور در برخی موارد برای تعیین نقاط خرید و فروش هیجانی استفاده می شود و سرمایه گذاران از آن برای ورود و خروج به بازار بهره می برند.
اندیکاتور MFI هم مانند اندیکاتور RSI و اندیکاتور MACD از اندیکاتور های گروه نوسان نما ها یا اسیلاتور ها است اما چون حجم در محاسبه آن لحاظ می شود در خانواده اندیکاتور های حجم قرار می گیرد و کاربرد زیادی در تحلیل تکنیکال دارد.
اندیکاتور mfi و تشخیص پول هوشمند
پول هوشمند یک پول بشدت قدرتمند است که عمدتا در اختیار سرمایه گذاران عمده و حقوقی های بازار می باشد که می توانند پیش از دیگران حرکت سرمایه ها را شناسایی کننند. پول هوشمند می تواند در بازارهای مالی جریان سازی را انجام دهد و تحولات قیمتی شگرفی را در سهم های مختلف ایجاد کند؛ بنابراین تشخیص این پول که معمولا به صورت منسجم وارد بازار می شود و حجم و ارزش معاملات را در یک بازه زمانی به طور چشم گیری افزایش می دهد. MFI یکی از روش هایی است که برای شناسایی پول هوشمند در بازار سرمایه توسط فعالان این بازار مورد استفاده قرار می گیرد.
شاخص گردش پول چگونه کار می‌کند؟
شاخص گردش پول با نوسان در محدوده‌ی ۰ تا ۱۰۰ خود کار می‌کند. رقم ارائه‌شده در پایان محاسبه MFI، به‌منظور شناسایی مناطق اشباع خرید یا فروش و به‌صورت خطی ترسیم می‌شود. خواندن این سیگنال کار راحتی است به صورتی که اگر MFI بالای ۸۰ باشد، بازار به‌عنوان بازاری اشباع از موقعیت‌های خرید محسوب می‌شود، در حالی‌که اگر این شاخص زیر ۲۰ باشد، علامتی برای شرایط اشباع فروش در بازار خواهد بود.
ایده‌ی استفاده از MFI این است که وقتی شاخص به بالای ۸۰ یا زیر ۲۰ می‌رسد، احتمالاً به‌زودی قیمت در بازار معکوس خواهد شد و معامله‌گران باید به فکر باز کردن موقعیت‌های جدید و استفاده از شتاب و مومنتوم حرکت بیفتند.
نکته‌ی بسیار مهم دیگر، نظارت بر موقعیت‌هایی است که قیمت یک دارایی و MFI سیگنال‌های متناقض ارائه می‌دهند که به‌عنوان «واگرایی» شناخته می‌شود. برای آشنایی با مبحث واگرایی به مقاله‌ی آموزشی «اندیکاتور مکدی» مراجعه کنید. در کل واگرایی‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که روند قیمت خلاف روند اندیکاتور باشد. به عنوان مثال، اگر قیمت در حال افزایش باشد، اما MFI به سطوح جدید و بالاتر مطابق رشد قیمت نرسد، این یک نمونه از واگرایی نزولی و در واقع چرخش روند صعودی به نزولی است. این تناقض نشان می‌دهد که به زودی ممکن است فشار فروش وجود داشته باشد. در طرف مقابل، اگر قیمت به نرخ‌های پایین‌تر سقوط کند، اما MFI از آن پیروی نکرده و در مسیر صعودی باشد، این حرکت ممکن است نشانه‌ای از واگرایی صعودی و فشار قریب‌الوقوع خرید باشد.
شایان ذکر است که واگرایی‌ها همیشه به معکوس شدن روند منجر نمی‌شوند. شاخص گردش پول می‌تواند سیگنال‌های کاذب نیز تولید کند. این موارد زمانی اتفاق می‌افتند که شاخص ظاهراً فرصت معاملاتی مناسبی را ایجاد کند، اما قیمت مطابق انتظار حرکت نمی‌کند. در این صورت اگر معامله‌گر، استراتژی مناسبی برای مدیریت ریسک در اختیار نداشته باشد، ورود به معامله می‌تواند ضررهای غیرمنتظره برای وی به همراه داشته باشد.
تفاوت های بین اندیکاتور mfi و اندیکاتور RSI چیست؟
اندیکاتور mfi و اندیکاتور RSI در تحلیل تکنیکال خیلی به هم نزدیک هستند. تفاوت اصلی در این است که اندیکاتور جریان نقدینگی mfi شامل حجم می شود اما اندیکاتور RSI نه. تحلیل کنندگان حجم معتقند این یک شاخص برجسته است. همچنین آنها باور دارند اندیکاتور mfi به موقع تر از اندیکاتور RSI می تواند سیگنال داده و بازگشت های احتمالی را هشدار دهد. یک اندیکاتور بهتر از اندیکاتور دیگر نیست آنها به سادگی عناصر متفاوتی را شامل می شوند و در زمان های مختلف سیگنال هایی را ارائه می دهند.
محدودیت های شاخص جریان نقدینگی یا mfi چیست؟
اندیکاتور mfi ممکن است گاهی سیگنال های اشتباه نیز صادر کند. این اتفاق زمانی می افتد که اندیکاتور یک سیگنال خوب صادر می کند، اما بعد قیمت ها طبق انتظار پیش نمی رود و معاملات به شکست بر می خورد. به عنوان مثال، واگرایی شاید منجر به معکوس شدن قیمت ها نشود.
این اندیکاتور همچنین ممکن است برخی از سیگنال های مهم را صادر نکند. برای مثال وقتی یک واگرایی خبر از معکوس شدن قیمت ها در برخی مواقع می دهد، واگرایی برای همه معکوس شدن قیمت ها ظاهر نمی شود. به همین دلیل، توصیه می شود معامله گران از اشکال دیگر آنالیز و کنترل ریسک استفاده کنند و به طور انحصاری فقط بر روی یک اندیکاتور متمرکز نشوند.
چرا توجه به اندیکاتور MFI مهم است؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید ببینیم اندیکاتور MFI نشان‌گر چه مواردی است. مهم‌ترین مسئله‌ای که این اندیکاتور به آن می‌پردازد، نمایش قدرت پول است. اما این جمله چه معنایی دارد؟ در حقیقت قدرت پول، قدرت حرکت سهم را نشان می‌دهد. یعنی اینکه سهم تا چه میزان می‌تواند به روند صعودی خود ادامه دهد یا برعکس به سمت قیمت‌های پایین افت پیدا کند.
در واقع نباید هیچ‌گاه فراموش کرد که ورود و خروج نقدینگی تاثیرات بسیار جدی بر حرکت سهم می‌گذارند. طبیعی است که هم‌زمان با ورود نقدینگی و پول بیشتر، حجم معاملات نیز افزایش پیدا می‌کند. از آن‌جایی که این اندیکاتور با توجه به ماهیتی که دارد، علاوه بر قیمت به حجم هم توجه می‌کند، می‌تواند ورود و یا خروج نقدینگی را نمایش دهد. به این ترتیب با مقایسه اندیکاتور MFI و روند قیمت سهم، می‌توان حرکت‌های آینده سهم را تا میزان زیادی به درستی پیش‌بینی کرد.
پس آن‌چه در این‌جا مهم است، جریان پول ورودی و جریان پول خروجی است. با مقایسه این دو میزان می‌توان به قدرت حرکت سهم پی برد. ممکن است مقایسه این دو میزان، نه تنها حاکی از قدرت حرکت سهم باشد، بلکه نشان‌دهنده روند منفی باشد.
با توجه به مسائلی که گفته شد، اندیکاتور MFI در کنار سایر ابزارهای تحلیلی می‌تواند در انتخاب سهم مناسب و یا تصیم‌گیری در خصوص نگهداری یا فروش نمادی که اکنون در سبد سهام خود داریم، کمک فراوانی به ما کند.
محاسبات MFI
معامله‌گران نیاز به انجام محاسبات MFI نخواهند داشت، زیرا معمولاً سیستم‌ها و پلتفرم‌های آنلاین مانند تریدینگ ویو (Trading view) این کار را به‌طور خودکار انجام می‌دهند. به راحتی می‌توانید اندیکاتور MFI را به نمودار تحلیلی خود اضافه کنید و از آن بهره ببرید. اما دانستن مراحل و نحوه‌ی محاسبات MFI، روشی عالی برای درک دقیق چیزی است که این شاخص نشان می‌دهد.
اگرچه فرمول MFI می‌تواند پیچیده به نظر برسد، اما پس از تجزیه و تحلیل به روشی در دسترس برای سنجش شرایط بازار تبدیل می‌شود. فرآیند محاسبه‌ی MFI در پنج مرحله ساده به طور ساده بیان می‌شود:
- قیمت معمولی محاسبه می‌شود.
- جریان پول خام محاسبه می‌شود.
- جریان پول مثبت و منفی تعيين می‌شود.
- نسبت گردش پول محاسبه می‌شود.
- شاخص گردش پول محاسبه می‌شود.
گام اول: محاسبه قیمت معمولی
برای محاسبه قیمت معمولی برای هر دوره معاملاتی، باید میانگین بالاترین و پایین‌ترین قیمت در یک صرافی و قیمت نهایی یا بسته شدن (Close) را پیدا کنید. این محاسبات به صورت زیر خواهند بود:
گام دوم: محاسبه جریان پول خام
جریان پول خام صرفاً یک عدد تقریبی از میزان سرمایه منتقل‌شده در بازار در یک دوره معین است. منظور از سرمایه منتقل‌شده مقدار سرمایه دست‌به‌دست‌شده یا تغییر مالکیت داده‌شده در بازار است، خواه این اقدام به خرید دارایی یا فروش آن منجر شده باشد. نحوه‌ی محاسبه‌ی آن به صورت حاصل‌ضرب قیمت معمولی در حجم آن دوره محاسبه می‌شود.
گام سوم: تعیین جریان مثبت و منفی
هنگامی که جریان پول خام را محاسبه کردید، اکنون می‌توانید جریان این پول را به‌صورت مثبت یا منفی تعیین کنید. این کار با مشخص کردن اینکه جریان پول خام در یک دوره‌ی معین بیشتر یا کمتر از دوره‌ی قبل بوده است، انجام می‌شود. با توجه به اینکه قیمت معمولی از مشتقات جریان پول خام نیز هست، از این قیمت برای مثبت یا منفی بودن جریان هم می‌توان استفاده کرد.
بنابراین در بیانی دیگر اگر قیمت معمولی برای دوره‌ی معین شده بیشتر از دوره قبل باشد، جریان پولی مثبت در نظر گرفته می‌شود و در مقابل اگر از قیمت دوره قبل کمتر باشد، جریان پول منفی در نظر گرفته خواهد شد.
گام چهارم: محاسبه نسبت گردش پول
پس از تعیین جریان مثبت یا منفی پول می‌توانید نسبت گردش پول را محاسبه کنید. نحوه‌ی محاسبه به این صورت است که مجموع تمام جریان‌های مثبت پولی در ۱۴ دوره گذشته را بر مبنای تمام جریان‌های منفی طی ۱۴ دوره گذشته تقسیم کنید. این معادله به‌صورت زیر است:
گام پنجم: محاسبه شاخص گردش پول
با محاسبه نسبت جریان پول می‌توانید MFI را محاسبه کنید. فرمول شاخص گردش پول به‌شرح زیر است:
در تفسیر این عدد می‌توان گفت که اگر شاخص MFI مثبت باشد، قیمت دارایی در طی این ۱۴ دوره عمدتاً بالا رفته و نشان‌گر فشار خرید در آن است. در مقابل اگر قیمت تا حدود زیادی کاهش یافته باشد و عدد شاخص منفی باشد، بیان‌گر فشار فروش خواهد بود.
جمع‌بندی
شاخص گردش پول (MFI) یک نوسانگر تکنیکال است که میزان ورود و خروج پول به دارایی را برای یک دوره زمانی اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص معمولاً با استفاده از ۱۴ دوره از داده‌های قیمتی محاسبه می شود. این دوره‌ها شامل همه‌ی تایم فریم‌های زمانی موجود بر اساس نیاز معامله‌گر هستند. محاسبات این شاخص از ترکیب حجم معاملات، قیمت معمولی بازار و جریان پول برای دوره‌ای معین به دست می‌آید. عدد نهایی در مقیاسی بین صفر تا ۱۰۰ ارائه و بر روی نمودار ترسیم می‌شود.
اگر عدد شاخص MFI بالای سطح ۸۰ باشد، غالباً به نظر می‌رسد كه بازار دارای شرایط خرید بیش از حد است یا به اصطلاح وارد منطقه اشباع خرید شده است. در حالی‌كه اگر این عدد زیر ۲۰ باشد، نشانه‌ای از شرایط فروش بیش از حد یا به اصطلاح ورود بازار به منطقه اشباع فروش است. با ورود شاخص به این نواحی (بالای ۸۰ و پایین ۲۰) ممکن است به زودی قیمت در بازار تغییر جهت دهد.
مانند سایر شاخص‌های مبتنی بر حجم، MFI نیز یک شاخص پیشرو محسوب می‌شود، بنابراین از آن برای پیش‌بینی حرکات آینده قیمت استفاده می‌شود. شاخص MFI به شاخص مقاومت نسبی (RSI) مربوط می‌شود، زیرا هر دو شرایط اشباع خرید و فروش را در بازار مشخص می‌کنند. بااین‌حال شاخص RSI از داده‌های حجم معاملات استفاده نمی‌کند.
