تعدیل سود در بورس

تعدیل سود در بورس | افرادی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری در بازار بورس را آغاز کنند، تحت تاثیر عوامل بسیار زیادی اقدام به خرید و فروش سهم خواهند کرد. بدون شک، سودآور بودن یک شرکت از جمله مواردی است که تاثیر زیادی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران می‌گذارد. دو مفهوم «پیش‌بینی سود» و «تعدیل سود»، در بین فعالان بازار سرمایه برای تشخیص سودآوری شرکت‌ها، از اهمیت زیادی برخوردارند. پیش‌‌بینی سود همان‌طور که از اسمش پیداست، گویای چشم‌انداز یک ساله‌ی آتی شرکت است. مثبت یا منفی بودن تعدیل سود نیز، نشان دهنده‌ی تغییرات در سود پیش‌بینی شده می‌باشد. در ادامه‌ی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ، بیش‌تر راجع به دو مفهوم مالی پیش‌بینی سود و تعدیل سود در بورس صحبت خواهیم کرد.

تعدیل در بورس چیست؟

ممکن است در هنگام خرید سهام فقط به قیمت ظاهری آن توجه کنید اما قیمت ظاهری و قیمت تعدیل‌ شده سهم هر دو به صورت متفاوتی ارزش آن سهم را نشان می‌دهند. درواقع، در محاسبه قیمت تعدیل‌شده سهم، ویژگی‌های دیگر آن نیز مورد توجه قرار می‌گیرند.

قیمت سهام پس از تعدیل شدن، بیشتر نشان‌دهنده ارزش ذاتی آن خواهد بود. تعدیل قیمت سهام در بورس عواملی مانند سود، «تجزیه سهام» (Stock Split) و ارائه شدن سهام جدید را نیز مورد ملاحظه قرار می‌دهد.

انواع تعدیل قیمت در بورس چیست؟

در ادامه به رایج ترین دلایل تعدیل قیمت در بورس اشاره کرده‌ایم.

• تعدیل قیمت به علت تجزیه سهام
• تعدیل قیمت برای سود
• تعدیل قیمت حق تقدم خرید سهام

تعدیل در بورس به علت تجزیه سهام

تجزیه سهم فعالیتی در جهت مقرون‌ به ‌صرفه‌تر‌ کردن فرایند خریداری سهام برای سرمایه‌گذاران با سطوح درآمدی متوسط است. تجزیه سهم در اغلب موارد، بر سرمایه ‌کلی شرکت اثری ندارد اما قیمت سهام شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

برای مثال، ممکن است هیئت‌مدیره شرکتی تصمیم بگیرند که سهام آن شرکت را به نسبت ۳ به ۱ تقسیم کنند. در نتیجه، تعداد سهام منتشر شده ۳ برابر و قیمت آن بر ۳ تقسیم می‌شود. فرض کنید که قیمت بسته شدن سهمی در روز قبل از تجزیه شدن آن معادل ۳۰۰ هزارتومان بوده باشد. در این‌صورت، قیمت سهام معادل ۱۰۰ هزارتومان (۳۰۰ تقسیم بر ۳) می‌شود. به صورت مشابه، تمام قیمت‌های قبلی تقسیم بر ۳ می‌شوند تا قیمت تعدیل شده بدست آید.

تعدیل در بورس برای سود

از موارد تاثیرگذار بر قیمت سهام می‌توان به سود نقدی و غیرنقدی اشاره کرد. تفاوت بین سود نقدی و غیر نقدی در این است که در مورد اول، قیمت سهام از قبل تعیین شده است و در مورد دوم، فرد سهام اضافه دریافت می‌کند.

تعدیل در بورس به علت حق تقدم خرید سهام

یکی از دلایل تعدیل قیمت سهام می‌تواند حقوق ارائه‌ شده به سهام‌داران فعلی باشد. برای مثال، فرض کنید که شرکت برای خرید سهام توسط سهام‌داران فعلی خود، حق تقدم قائل شود و با وجود این حق تقدم، سهام‌داران فعلی به ازای هر دو سهمی که دارند، یک سهم اضافه دریافت کنند.

تصور کنید که قیمت معاملاتی سهم معادل ۵۰ هزار تومان باشد و سهام‌داران فعلی بتوانند سهم‌های اضافی ارائه شده را با قیمت ۴۵ هزار تومان خریداری کنند. بعد از اعطای حق تقدم خرید سهام به سهام‌داران فعلی، قیمت تعدیل شده بر حسب عامل تعدیل‌کننده و قیمت، محاسبه می‌شود.

پیشخور شدن قیمت در تعدیل سود :

به صورت کلی زمانی که میزان تعدیل سود سهام بیشتر از ۲۰ درصد باشد نماد متوقف می شود تا شرکت گزارش خود را اعلام کرده و سپس نماد بازگشایی شود. معمولا در بازگشایی نمادها، درصد تعدیل ها اثرش را بر قیمت سهم می گذارد و شاهد رشد و یا کاهش قیمت سهم هستیم اما گاهی اوقات این اتفاق نمی افتد. به عنوان مثال زمانی که شرکتی ۵۰ درصد تعدیل مثبت داشته باشد نمی توان انتظار داشت که در بازگشایی ۵۰% به قیمت سهم افزوده شود.

معمولا بعد از تعدیل سود سهام، درصد تغییرات قیمت سهم را عرضه و تقاضا در روز بازگشایی مشخص می کند. نکته دیگر اینکه، ممکن است قبل از اینکه پیش بینی جدید شرکت منتشر شود عده ای از افزایش سود آن باخبر شوند و قبل از بسته شدن نماد برای تعدیل، رشد قیمتی را در سهم شاهد باشیم، در این صورت ممکن است بعد از بازگشایی قیمت سهم تغییرات رو به بالایی نداشته باشیم و دلیل آن هم رشد قیمتی می‌باشد که قبل از بسته شدن نماد داشتیم.

تعدیل سود در بورس چیست؟

مفهوم تعدیل سود در بورس زمانی روی کار می‌آید که بین سود پیش‌بینی شده در ابتدای دوره‌ی مالی و سود محقق شده در پایان دوره تفاوت وجود داشته باشد. در این صورت باید پیش‌بینی جدیدی از میزان بازدهی و سودآوری شرکت ارائه شود و به بازار منعکس گردد. به تغییرات ایجاد شده در اثر این تفاوت، متعادل‌سازی سود می‌گویند. به بیان دیگر، زمانی‌که شرکت‌ها با توجه به بخش‌های موجود در بخش امور مالی، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری سود خود را افزایش یا کاهش می‌دهند، چنانچه سود سهام شرکت در طول سال تغییر کند، به آن تعدیل گفته می‌شود.

مثبت یا منفی بودن تعدیل سود در بورس

در بحث تعدیل سود باید گفت که در بازار سرمایه، همواره این احتمال وجود دارد که سود محقق شده نسبت به مبلغ سودی که پیش بینی شده است، بیشتر یا کمتر باشد. در صورتی‌که سود شرکت نسبت به سود پیش‌بینی شده بیشتر باشد، به آن تعدیل سود مثبت می‌گویند. اما اگر در پیش‌بینی جدیدی که انجام می‌شود، سود شرکت کاهش یابد به آن تعدیل سود منفی گفته می‌شود. برای درک بهتر مطلب به مثال زیر توجه کنید.

فرض کنید که شرکتی پیش‌بینی کرده است که در پایان سال مالی ۱۳۹۹، ۲۰۰ تومان سود به ازای هر سهم به دست آورد. اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش‌بینی خود را تغییر داده و میزان سود خود را از ۲۰۰ تومان به ۲۲۰ تومان افزایش دهد (تعدیل مثبت). همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد ۶ ‌ماهه‌ی خود، به این نتیجه برسد که سود ۲۲۰ تومانی برایش محقق نمی‌شود و پیش‌بینی سود شرکت، باید به ۱۸۵ تومان کاهش یابد (تعدیل منفی). به این‌گونه تغییرات در سود پیش‌بینی شده، اصطلاحاً تعدیل سود در بورس می‌گویند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران همواره باید در تصمیم‌گیری‌های خودشان به تعدیل سود سهام توجه داشته باشند.

EPS چیست؟

«سود هر سهم» (Earning Per Share | EPS) از تقسیم سود شرکت بر تعداد سهام‌داران آن بدست می‌آید. از عدد بدست آمده می‌توان به عنوان معیاری برای بررسی وضعیت شرکت اشاره کرد. هرچه EPS شرکتی بالاتر باشد، آن را سودده‌تر در نظر می‌گیرند.

EPS یکی از مهم‌ترین معیار‌ها در تعیین ارزش یک سهم، در نظر گرفته می‌شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران برای تشخیص میزان سوددهی یک شرکت به EPS آن توجه می‌کنند. EPS بالاتر به معنی آن است که شرکت منتشرکننده سهام، پول بیشتری برای ارائه به سهام‌داران خود دارد. برای مثال، ممکن است شرکتی در طی زمان همراه با افزایش درآمد، سود خود را نیز افزایش دهد.

سرمایه‌گذاران عموماً در یک صنعت معین، برای بررسی وضعیت دو شرکت، EPS آن‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کنند. ممکن است روند رشد EPS با توجه به عملکرد پیشین و عملکرد مورد انتظار، نظر سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند. شرکتی با EPS پیوسته در حال افزایش، گزینه سرمایه‌گذاری قابل اطمینان‌تری از شرکتی با EPS در حال کاهش به شمار می‌رود.

فرمول محاسبه EPS چیست؟

باتوجه به شرکت مورد نظر و نوع سهام‌ منتشر شده (عادی یا ممتاز)، می‌توان به روش زیر EPS آن‌را محاسبه کرد. دو فرمول ارائه‌شده برای محاسبه EPS یکسان هستند و تنها درصورت عرضه سهام ممتاز توسط شرکت، باید سود سهام ممتاز از درآمد خالص شرکت موردنظر کسر شود.

    میانگین سهام منتشر‌ شده ÷ درآمد خالص = EPS

یا

میانگین سهام منتشر شده ÷ ( سود سهام ممتاز  –  درآمد خالص ) = EPS

تعداد سهام منتشر شده در شرکت می‌تواند با توجه به عرضه شدن سهام جدید، بازخرید سهام، مسترد شدن آن‌ها یا تبدیل سایر اوراق بدهی به سهام، تغییر کند. میانگین سهام منتشر شده، تمام تغییرات بوجود آمده در سهام شرکت را در طی مدت زمان معین ثبت می‌کند. امکان دارد شرکت‌های متفاوت از میانگین ساده یا میانگین وزنی در محاسبه EPS استفاده کنند.

DPS چیست؟

«سود نقدی سهام» (Dividends Per Share | DPS) به کل سود پرداخت شده توسط یک شرکت در دوره ۱۲ ماهه می‌پردازد. شرکت‌ها از این محاسبات برای اشتراک‌گذاری سود با سرمایه‌گذاران بهره می‌گیرند. DPS نشان‌دهنده میزان‌ سوددهی شرکت در طی دوره مالی است و سرمایه‌گذار را راجع به سلامت مالی قبلی شرکت و ثبات مالی فعلی آن مطلع می‌کند.

DPS به میزان درآمد خالص و سود نقدی تعلق گرفته به سهام‌داران اشاره می‌کند. زمانی که EPS شرکتی بالاتر از DPS آن باشد، بدان معنی است که شرکت تمام سود بدست‌آمده را بین سهام‌داران تقسیم نکرده است و امکان دارد بخشی از آن‌را صرف سرمایه‌گذاری، تحقیق، توسعه یا بهبود خدمات کرده باشد.

فرمول محاسبه DPS چیست ؟

DPS به شکل زیر محاسبه می‌شود.

$$DPS=\frac{D-SD}{S}$$

در فرمول بالا:

• «$$D$$»: به جمع‌سود‌ها در طی دوره اشاره می‌کند. عموماً دوره برابر یک فصل یا یکسال در نظر گرفته می‌شود.
• «$$SD$$»: «سود‌ مخصوص» (Special Dividend) یا سود‌هایی که یکبار در دوره پرداخت می‌شوند.
• «$$S$$»:سود‌های منتشرشده در طی دوره

تاثیر پرداخت سود و اهمیت آن در تعدیل در بورس

با اینکه ضمانتی بر دریافت سود در شرکت‌های سهامی عام نیست، سهام‌های پرداخت‌کننده مداوم سود، در میان سرمایه‌گذاران شناخته‌شده هستند. بسیاری از شرکت‌های معتبر سهامی عام، سالانه و به صورت پی‌درپی سود پرداختی را افزایش می‌دهند. شرکت‌های انجام دهنده این امر، از لحاظ مالی باثبات در نظر گرفته می‌شوند و سرمایه‌گذاران بیشتری را به خود جلب می‌کنند.

نوعی از سهام‌داران علاقمند به این شرکت‌ها سرمایه‌گذارانی هستند که پس از خریداری سهام آن را برای مدتی طولانی نگهداری و در بلندمدت سود آن را برداشت می‌کنند. این نوع از سهام‌داران با سرمایه گذاری در این شرکت‌ها، بیشترین سود را کسب خواهند کرد.

با پرداخت منظم سود توسط شرکت‌ها، جذابیت آن‌ها برای سرمایه‌گذاران افزایش پیدا می‌کند. هرچه تعداد سرمایه‌گذار بیشتری برای خرید سهام به این شرکت هجوم بیاورد، قیمت سهام بیشتر افزایش پیدا می‌یابد و در نتیجه باور قوی بودن سهام از لحاظ بنیادی تقویت می‌شود.

با پرداخت سودی کمتر از حد معمول یا پرداخت نکردن سود، امکان دارد اینطور به نظر برسد که شرکت در حال سپری کردن شرایط سختی است. در حقیقت، ممکن است که شرکت در حال بهره‌برداری از سود باشد یا آن‌را صرف سرمایه‌گذاری برای دستیابی به اهداف شرکت کرده باشد.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ راجع به تعدیل سود در بورس و مثبت یا منفی بودن آن و همچنین پیش‌بینی سود، صحبت کردیم. گفتیم که در حال حاضر، شرکت‌ها دیگر پیش‌بینی سود را ارائه نمی‌دهند. اما با این وجود، می‌توان با استفاده از تحلیل بنیادی، تخمین‌هایی از سودآوری شرکت‌های بورسی به دست آورد. بنابراین، همواره باید به رصد گزارشات ماهانه، فصلی، ۶ ماهه و ۹ ماهه پرداخت. همچنین گفتیم که سرمایه‌گذاران باید همواره در تصمیم‌گیریهای خود، به تعدیل سود سهام توجه داشته باشند. چراغ به عنوان نسل جدیدی از پلتفرم‌های آموزش و استخدام در تلاش است تا با ارائه‌ی مطالب و دوره های آموزش بورس به شما برای معامله و سرمایه‌گذاری در این بازار کمک کند.