بازاریابی شبکه‌ای، برای افرادی که به دنبال شغل پاره وقت هستند، نوعی فرصت طلایی به شمار می‌رود. امروزه در کشور ما شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای متعددی از شهرت بالایی برخوردار بوده و محصولاتی مفید و کاربردی را بین مشتریان خود عرضه می‌دارند. مهم‌ترین نکته درباره روند کار این نمونه از شرکت‌ها نوع فعالیت آنها میباشد. اگر قصد همکاری با این نمونه از مجموعه‌ها را دارید، حتما از روش کار آنان مطلع شوید؛ همچنین توجه داشته باشید که برای ثبت شرکت بازاریابی شبکه‌ای به صورت رسمی؛ حتما باید دارای مجوز مربوطه باشید. ما در این مقاله قصد داریم تا به مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای بپردازیم؛ پس تا پایان گفتار همراه ما باشید.
روند کار بازاریابی شبکه‌ای چگونه است؟
روش کار بازاریابی شبکه‌ای بدین صورت است که شرکت‌ها باید در ابتدای کار؛ گروهی از فروشندگان (بازاریابان) را جذب کنند. پس از تشکیل گروهی از مشتریان، مدیران شرکت، به جای پرداخت حقوق، به آنها پیشنهاد می‌کنند تا محصولات را با تخفیف خریداری نمایند. سپس فروشندگان تشویق می‌شوند که محصولات را به دیگران بفروشند. درآمد و سود حاصل از این فروش به طور مستقیم به جیب فروشندگان می‌رود. نکته مهم درباره این نوع از پروسه فروش آن است که گروه فروشندگان پس از کسب سود و درآمد پس از یک دوره توزیع محصول، ترغیب به سرمایه گذاری بیشتر بر روی محصولات با حجم بالاتر می‌شوند. از همین رو شرکت بزرگ و بزرگ‌تر شده و درآمد افراد فعال نیز سیری صعودی خواهد داشت.
ثبت شرکت بازاریابی
بازاریابی، زیر مجموعه فعالیت‌هایی است که اغلب برون سپاری می‌شود تا مجموعه به اهداف اصلی خود برسد. شما با به کارگیری روش‌های بازاریابی، می‌توانید مشتریان زیادی را به سمت خود جذب کنید. البته باید به این نکته دقت داشته باشید که این کار چندان آسان و بی دغدغه نخئاهد بود؛ اما در صورت موفقیت، سود مطلوب و مستمری کسب خواهید کرد. این مسئله مانند هر کار دیگری، نیاز به داشتن اطلاعات کافی دارد و تلاش و پشتکار شما نیز باید به میدان آورده شود. در اصل باید گفت که ثبت شرکت بازاریابی اولین قدم است و برای داشتن درآمد بالا و سود چشمگیر، باید نکات دیگری را هم در نظر گرفت. همراه ما باشید تا برخی از این نکات را مورد بررسی قرار دهیم.
حکم شرعی بازاریابی شبکه‌ای چیست؟
باتوجه به دیدگاه علمای شیعه و مراجع تقلید، کسب درآمد از طریق بازاریابی و گرفتن پورسانت، مسئله‌ای ندارد. اما نکته مهم آن است که گرفتن پورسانت از فروش زیرمجموعه‌ها، اشکال دارد. به عبارتی، صرفاً اگر درآمد شما از طریق فروش خود شما باشد حلال است و سود ناشی از فروش زیر شاخه‌های شما اشکال خواهد داشت.
در تاریخ ۸ دی ماه سال ۱۳۸۸، دستورالعملی مبنی بر مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای، از سمت معاونت توسعه بازرگانی وزارت بازرگانی تصویب و ابلاغ شد. بر اساس این دستورالعمل، فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای باید با مجوز وزارت بازرگانی صورت گیرد و لازم است تا از فعالیت صنوف فاقد مجوز جلوگیری شود. از همین رو، تمامی متقاضیان لازم است تا برای کسب مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای، به مرکز امور اصناف و بازرگانان در تهران مراجعه کنند.
مدارک مورد نیاز برای صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای
در این بخش از مطلب مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای مدارک لازم برای طی کردن این مراحل را بیان نموده‌ایم:
- اصل و کپی برابر اصل گواهی تأسیس، روزنامه و اساسنامه رسمی ثبت شرکت و آخرین تغییرات در هیئت مدیره شرکت مذکور و کپی برابر اصل مدارک ثبت نمایندگی کمپانی و یا شعبه شرکت‌های بین‌المللی در ایران به همراه ترجمه مدارک اساسنامه و ثبت کمپانی اصلی در کشور مبدأ.
تبصره: در اساسنامه این شرکت‌ها باید فعالیت بازاریابی شبکه‌ای به عنوان تنها فعالیت مجاز آن شرکت قید شده باشد.
- اصل و فتوکپی برابر با اصل کارت ملی و شناسنامه، شش قطعه عکس و آخرین مدرک تحصیلی رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت و همچنین دیگر اعضایی که دارای حق امضا در هیئت مدیره هستند بعلاوه مدرک پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دایم در آنها. اتباع خارجی نیز باید روادید اقامت معتبر، کپی برابر با اصل گذرنامه همراه شماره اختصاصی را ارائه دهند.
- گواهی نداشتن سوء پیشینه رئیس هیئت و مدیره مدیرعامل شرکت و دیگر اعضای دارای حق امضا در هیئت مدیره کمپانی.
- لازم است صلاحیت تخصصی و امنیتی مدیرعامل، مدیر مالی و افراد عضو هیئت مدیره کمپانی‌ها پیش از انتصاب، توسط کمیته نظارت تأیید گردند. اگر به هر دلیلی هر کدام از این اشخاص در ادامه فعالیت‌های شرکت فاقد صلاحیت‌های تخصصی و امنیتی شوند، مراتب به شرکت اعلام گردیده و شرکت نیز موظف است ظرف ۱۰ روز اقدام به برکناری فرد فاقد صلاحیت نماید.
شرایط مورد نیاز برای طی کردن مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای
در این بخش از مقاله قصد داریم به بررسی شرایط و مدارک مورد نیاز برای طی کردن مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای بپردازیم؛ لذا توصیه می‌کنیم این بخش از مطلب را به دقت مطالعه و سپس اقدام به تکمیل مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای نمایید.
شرایط و ضوابط
- متقاضی باید طرح توجیهی تجاری و برنامه‌ها و اهداف عملیاتی پیش‌بینی‌شده شرکت را ارائه دهد.
تبصره ۱: ساختار فنی و نحوه طرح تجاری شرکت باید مستند، شفاف، دارای قابلیت نظارت و ارزیابی بوده و همچنین توجیه اقتصادی داشته باشد. لازم است طرح تجاری کمپانی مذکور پیش از آغاز فعالیت‌های خود به تصویب کمیته نظارت رسیده باشد و هرگونه فعالیتی که خلاف طرح تجاری تصویب شده کمیته نظارت است ممنوع بوده و در صورت بی‌توجهی شرکت مذکور به تذکرات کمیته نظارت، مرکز امور اصناف و بازرگانان مجوز فعالیت کمپانی را لغو و یا ابطال خواهد کرد.
تبصره ۲: در صورتی که کمیته نظارت موافقت مقدماتی خود مبنی بر تایید پیش نویس اظهارنامه و اساسنامه و طرح ارائه شده برای ثبت شرکت اعلام کند؛ متقاضیان قادر هستند اقدام به ثبت شرکت نمایند.
- اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت باید حداقل مدرک کارشناسی و یا معادل آن را داشته باشند.
- شرکت‌های سهامی خاص که سرمایه آنها بالاتر از ۲۰۰ میلیون ریال باشد در اولویت اخذ مجوز و پروانه کسب قرار دارند.
- پرداخت پاداش‌ها و پورسانت‌ها بازاریابان و مشتریان تنها در قبال ارائه و فروش محصولات امکان پذیر بوده و پرداخت هرگونه محصول یا وجه نقدی با ارزش دیگر به بازاریابان و مشتریان که تعهد آن که در طرح تجاری شرکت پیش‌بینی‌نشده باشد، ممنوعیت دارد.
- میزان پرداخت پورسانت و یا پاداش افراد فعال در شرکت، تعداد سطوح دریافت کننده و محدودیت‌های آن علاوه بر این که لازم است در طرح تجاری شرکت مطرح گردد، کاملاً قابل سنجش و شفاف باشد.
- نسبت کفایت سرمایه کمپانی که توسط کمیته نظارت اعلام می‌شود باید رعایت گردد.
- قیمت کالا و خدمات ارائه شده نباید بالاتر از کالا و خدمات مشابه در بازار باشد و در شرایطی که محصول مشابهی در بازار وجود ندارد تابع سایر قوانین و ضوابط خواهد بود.
- گسترش شبکه انسانی و تنها تمرکز بر جذب توزیع کننده کالا و خدمت، ارائه محصولات موهومی و پول گردانی توسط شرکت مذبور، مبادله جایگاه در نمودار درختی یا کالاهایی که ارائه آنها محتمل باشد ممنوعیت دارد.
- تحویل تعهدنامه کتبی برای تعیین کردن حسابرسی و بازرسی کمپانی از بین فهرست مورد تأیید مرکز نظارت، ارائه گزارش‌ها و رسیدگی‌های امور مالی سالیانه و ماهیانه به مرکز مذکور و همچنین حضور نماینده مرکز نظارت در مجامع عمومی کمپانی ضروری است.
تبصره ۱: نرم‌افزار حسابداری مورد استفاده در این شرکت‌ها بایستی مورد تأیید کمیته نظارت بوده و اطلاعات مورد نیاز این کمیته را به صورت لحظه‌ای تأمین نماید. همچنین لازم است این کمپانی امکان دسترسی کامل کمیته نظارت را برای استخراج آمار مورد نیاز و رویت همه اطلاعات مالی را به سرعت فراهم کند.
تبصره ۲: هنگام عقد قرارداد میان شرکت و حسابرسان و بازرسان منتخب، آنها موظف هستند عملیات مالی شرکت را به صورت لحظه به لحظه نظارت کنند و بایستی موارد زیر را به صورت منظم تحت نظر قرار داده و به محض مشاهده تخطی شرکت از آنها مراتب امر را به مرکز نظارت اطلاع دهند:
* نظارت بر انحراف نکردن از قوانین و اساسنامه شرکت و طرح تجاری تصویب شده کمیته نظارت.
* نظارت بر رعایت ذخیره‌های اعلامی و نسبت‌های مالی از سوی کمیته نظارت.
* نظارت بر عملکرد صحیح نرم افزار مصوب مورد استفاده در شرکت، تغییر تنظیمات نرم افزار مصوب، نرم افزار اعلام پاداش‌های بازاریابان و پورسانت‌های مشتریان.
* نظارت بر صحت ارقام و حساب‌های با اهمیت.
* نظارت بر رعایت کامل قوانین الزامی برای شرکت‌های موضوع دستورالعمل فوق.
همچنین در ادامه مقاله مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای باید اشاره کنیم که حسابرسان قانونی موظف‌اند تحلیل‌های آینده نگر را مطابق درخواست‌های مرکز نظارت بررسی و نتایج آن را به مرکز مذکور ارسال نمایند.
- دریافت هرگونه وجه نقدی و یا معادل آن تحت عنوان سپرده گذاری، حق عضویت و یا قبول نمایندگی برای هرگونه فعالیت اقتصادی سودآور یا قبول نمایندگی به منظور سپرده‌گذاری ممنوع است.
- تمامی دریافت‌ها و پرداخت‌های مرتبط به بازاریابان و مشتریان باید الزاماً از طریق حساب‌های بانکی کشوری معتبر در داخل کشور صورت بگیرد و کمپانی حق افتتاح یا تخصیص اعتبار در محیط اینترنت و به صورت مجازی را نخواهد داشت.
- اطلاع رسانی تعهدات شرکت به مشتریان (اعم از کالا و وجه نقد) ، مشروط به همخوانی آن با اطلاعات بانک و سیستم حسابداری مانعی ندارد.
شرکت مذکور باید دارای دفاتر قانونی و صورت‌های مالی شفاف باشد و تمامی عملیات مالی خود را ( از قبیل درآمدها، پرداخت پورسانت‌ها، خرید محصولات) از طریق حساب‌های مشخص و دارای قابلیت نظارت انجام دهد.
- در صورت فعالیت مجازی شرکت، بایستی از قبل متن نرم افزاری اطلاع رسانی مشتریان و مبالغ واریزی به حساب آنها به تصویب مرکز نظارت رسانده شود. راه‌اندازی سامانه اینترنتی مذکور در کمپانی‌های میزبان داخلی ضرورت دارد؛ همچنین به‌روزرسانی این سامانه بدون مجوز کمیته، تخلف محسوب می‌شود.
- شرکت‌های بازاریابی حق دارند مشتری را از خارج کشور جذب نمایند ولی بایستی حساب‌های این مشتریان در دفاتر حسابداری جداگانه نگهداری و ذخیره شود.
- فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای که مکان تأسیس آنها در مناطق آزاد تجاری و یا خارج کشور بوده و دارای فعالیتی اقتصادی و صنعتی است، مشروط به ثبت و تأسیس شعبه و یا نمایندگی در داخل کشور هستند و باید تمامی قوانین و ضوابط این دستورالعمل و سایر مقررات مرتبط به ثبت نمایندگی شرکت‌های خارجی و ارائه تضمین‌های مالی معتبر رعایت کنند.
- اسامی شرکت‌هایی که مجوز ثبت رسمی را دارا هستند باید از طریق وب سایت اینترنتی مرکز امور اصناف و بازرگانان اطلاع رسانی شده و دیگر روش‌های مناسب نیز به اطلاع عموم افراد برسد.
تبصره: کمیته نظارت وظیفه ارائه فهرست شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای هرمی و نیز شرکت‌های فاقد مجوز رسمی و قانونی را به مرکز امور اصناف و بازرگانان دارد؛ همچنین مراجع ذی‌صلاح نیز موظف‌اند از فعالیت آنها جلوگیری به عمل بیاورند.
نکات مهم درباره ثبت شرکت بازاریابی
پیش از ارائه مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای، باید مدارک مورد نیاز برای ارائه درخواست را آماده سازی نمایید، که عبارت‌اند از:
- مدرک لیسانس برای اعضای هیات مدیره
- حداقل مدرک کارشناسی برای مدیر عامل
- ارائه درخواست کتبی برای اخذ مجوز از مرکز امور اصناف و بازرگانان
نکته: مدارک لازم باید به طور یکجا به کمیته مسئول ارائه شود.
بیشتر بخوانید
مراحل اخذ مجوز
در این قسمت به بررسی مراحل صدور مجوز با توجه به مستندات موجود در سایت دبیرخانه کمیته نظارت برعملکرد شرکت های بازاریابی شبکه ای خواهیم پرداخت:
- تکمیل مدارک و مستندات لازمه برای درخواست بازاریابی شبکه‌ای توسط متقاضی
- انتخاب حسابرس از میان موسسات معرفی
- ارجاع طرح به صورت هم زمان به حسابرس برای بررسی توجیه اقتصادی طرح
- اخذ نتایج بررسی‌ها از کارگروه کارشناسی منتخب و ابلاغ به متقاضی
- در صورت تایید طرح تجاری توسط حسابرس، فرایند صدور مجوز ادامه می‌یابد
- اخذ نرم افزار منطبق بر طرح تجاری مورد تایید از متقاضی برای ارائه به شرکت نرم افزاری معتمد
- بررسی کامل نرم افزار طرح توسط شرکت متعمد نرم افزاری
- بررسی صلاحیت کامل مدیر عامل و اعضای پیشنهادی هیات مدیره شرکت
- اخذ تعهدنامه و ضمانت مالی باتوجه به به مبلغ تعیین شده
- ارائه اساسنامه مربوطه و صورت جلسات
- جمع بندی کلیه تاییدیه‌ها، طرح تجاری، نرم افزار، بررسی کامل صلاحیت اعضا، تعهدنامه، وکالت نامه، ضمانت مالی و اساسنامه
- معرفی متقاضی به اداره ثبت شرکت‌ها برای ثبت موضوع فعالیت بازاریابی شبکه‌ای
- طرح موضوع صدور مجوز قطعی فعالیت بازاریابی شبکه‌ای برای شرکت متقاضی
- صدور مجوز فعالیت بازاریابی شبکه‌ای توسط دبیرخانه بازاریابی شبکه‌ای بعد از اخذ تاییدیه کمیته نظارت
مراحل صدور پروانه کسب
در ماده ۷ آیین نامه موضوع مواد ۱۲، ۲ و تبصره ماده ۸۷ قانون نظام صنفی، در ۷ بند مراحل کلی صدور پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای اعلام شده است که عبارتند از:
- ثبت تقاضا در سامانه اصناف
- بررسی صلاحیت اعضای هیات مدیره، سهامداران عمده و مدیر عامل
- بررسیطرح سوددهی
- ثبت شرکت با موضوع بازاریابی شبکه‌ای با معرفی نامه دبیرخانه کمیته نظارت
(تبصره: لازم است تا متقاضی حداکثر، ظرف مدت ۳ ماه، از تاریخ معرفی نامه مذکور، شرکت خود را نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، ثبت کرده و نسبت به بارگذاری روزنامه رسمی اقدام نماید؛ در غیر این صورت، متقاضی جدید محسوب خواهد شد.) - راه اندازی وبسایت رسمی توسط متقاضی
- صدور و تسلیم پروانه کسب، پس از تکمیل پرونده
- اعطای نماد بازاریابی شبکه‌ای به هنگام صدور پروانه کسب
۲ رکن، کالای مصرفی مطابق با تعریف در ماده ۱ آیین نامه مذکور و طرح سوددهی شرکت بازاریابی شبکه‌ای، اهمیت بالایی در این فعالیت تجاری دارد؛ از همین رو، متقاضیان باید علاوه بر داشتن شرایط عمومی، تسلط کاملی بر طرح سوددهی پیشنهادی داشته باشند؛ چراکه بر مبنای طرح مصوب، پورسانت‌های بازاریابی پرداخت می‌گردد و استفاده از طرح‌های دیگر شرکت‌ها، در نهایت مسئولین شرکت را با چالش‌های قانونی همراه خواهد کرد.
ثبت شرکت بازاریابی شبکه‌ای
مطابق با دستورالعمل نحوه صدور مجوز و نظارت بر فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای، تمام فعالیت‌های مربوط به این حوزه باید در قالب شرکت‌های و با مجوز وزارت بازرگانی انجام گیرد. فلذا با فعالیت غیر مجاز شرکت‌های بازاریابی برخورد شده و اقدامات لازم به عمل خواهد آمد. به طور کلی امروزه بازاریابی و مارکتینگ از جمله نیازهای اساسی تمام جوامع بشری میباشد. هر کسب‌وکاری برای رونق درآمد و پیشرفت خود نیاز به جذب مشتری و بازاریابی دارد که این کار توسط مجموعه‌های بازاریابی به انجام می‌رسد. شما با ثبت شرکت بازاریابی شبکه‌ای یا همکاری با این قبیل مجموعه‌ها، می‌توانید محصولات خود را با سرعت بیشتری به فروش برسانید. چراکه در این صورت به واسطه زیرمجموعه‌ها و افزایش سرعت تبلیغات، سریع‌تر در بین مردم شناخته شده و مشتریانی که خدمات و کالاهای شما را نیاز دارند، اعلام نیاز خواهند کرد.
بررسی تخلفات شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای
پس از طی کردن مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای افراد متقاضی باید آگاهی کاملی نسبت به تخلفات صورت گرفته داشته باشند؛ لذا در این بخش به بررسی نکات مربوط به تخلفات شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای پرداخته‌ایم:
- مسئولیت رسیدگی به شکایات واصله از مردم بر عهده کمیته نظارت بوده در صورت ثبت شکایت مربوط به شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای که مجوز رسمی از مرکز امور اصناف و بازرگانان دارند، کمیته نظارت رسیدگی خواهد کرد.
تبصره: در مواردی مانند گران فروشی، کم فروشی و دیگر تخلفات مربوط به حوزه نظارت و بازرسی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، مراتب بعد از بررسی شرایط و تأیید کمیته نظارت از طرف مرکز امور اصناف و بازرگانان، به منظور بررسی و اعلام نظر به سازمان ذکر شده و در صورت لزوم به سازمان تعزیرات حکومتی فرستاده می‌شود.
- در صورتی که یک شرکت تخلفات متعدد را تکرار کند و کمیته نظارت نیز آن تخلفات را تأیید نماید، مرکز امور اصناف و بازرگانان قادر است اقدام به لغو و یا ابطال مجوز شرکت مذکور کند.
جمع بندی
مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای، دارای قوانین و مقررات خاص خود میباشد. نکته مهم درباره این پروسه آن است که مدارک لازم و مورد نیاز برای ثبت درخواست را به صورت کامل و یکجا خدمت سازمان‌های مربوطه ارائه دهید تا در اولین فرصت مراحل کاری طی شود.
سؤالات متداول
- نحوه پیگیری و استعلام پروانه کسب به چه صورت است؟
نحوه استعلام و پیگیری پروانه کسب به این صورت است که متقاضیان پس از گذراندن مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای به سامانه ایران اصناف مراجعه کرده گزینه پیگیری را انتخاب کرده و اطلاعات و مراحل تکمیل ثبت پروانه را مشاهده می‌کنند.
- آدرس سامانه استعلام و پیگیری پروانه کسب چیست؟
آدرس سامانه استعلام و پیگیری پروانه کسب iranianasnaf.ir است و متقاضیان پس از طی کردن مراحل صدور مجوز و پروانه کسب بازاریابی شبکه‌ای می‌توانند به این سامانه مراجعه و پروانه کسب خود را پیگیری کنند.
