بازاریابی چند سطحی، یک شیوه از توزیع محصولات میباشد که با استفاده از اصول شبکهای، به فروش مستقیم و گاهی غیر مستقیم میپردازد. قانونی بودن بازاریابی چند سطحی از جمله مسائلی به شمار میرود که مورد توجه افراد تازه کار در حوزه بازاریابی قرار گرفته است. به طور کلی باید گفت که در این روش، محصولات یک شرکت به صورت مستقیم و بدون واسطه، از یک کمپانی خریده میشوند. معرفی و تبلیغات برای محصولات شرکت، توسط خود مشتری انجام شده و ممکن است بابت این امر درصدی از سود به او تعلق بگیرد. ما در این مقاله قانونی بودن بازاریابی چند سطحی را بررسی خواهیم کرد؛ پس تا پایان همراه ما باشید.
بازاریابی شبکهای یا نتورک مارکتینگ چیست؟
پیش از اینکه به صحت قانونی بودن بازاریابی چند سطحی بپردازیم، در این قسمت تعریف دقیقی از بازاریابی شبکهای خواهیم داشت:
نتورک مارکتینگ ساختار خاصی داشته و در این روش، بازاریاب برای اینکه بتواند سود بیشتری کسب کند، زیر مجموعههایی به شرکت میافزاید. افرادی که به تازگی به شبکه بازاریابی اضافه شدند، هربار که محصولی میفروشند، پولی را به سرشاخه خود میرسانند. نکته مهم این است که هرچه تعداد فروش افراد زیر مجموعه بیشتر باشد، مقدار پولی که به سرشاخه (افرادی که زیر مجموعهها را اضافه کردهاند) میرسد؛ بیشتر خواهد بود. پس نتورک مارکتینگ درواقع یک شبکه میسازد که اعضای آن انسانها هستند؛ و با فروش محصولات به صورت هرمی سود میکنند.
بازاریابی چند سطحی به زبان ساده
بازاریابی چند سطحی، یکی دیگر از روشهای فروش است که در آن، سود هم از طریق فروش مستقیم و هم از طریق فروش غیر مستقیم، عاید اعضای شرکت خواهد شد. به عنوان نمونه، زمانی که فروشنده محصولی را میفروشد، مقداری سود به خودش میرسد و زمانی که دیگرِ زیر مجموعههایش نیز محصولی را میفروشند، آن فرد هم کسب سود میکند.
فروش محصولات با استفاده از بازاریابی چند سطحی، در هر کسب و کاری قابل استفاده است. همچنین نکته قابل توجه آن است که سیستم بازاریابی چند سطحی بر اساس پرداخت پورسانت به سطوح گوناگون تقسیم بندی میشود.
نکته: به هنگام ثبت نام اعضای شرکت، کدی به آنها اختصاص داده میشود که در عضویتهای دیگر افراد، آنها به عنوان یک معرف شناخته شده و همین امر باعث میشود تا مقداری از سود فروش دیگران به زیر مجموعه تعلق بگیرد.
آیا بازاریابی چند سطحی قانونی است؟
اگر بخواهیم نسبت به قانونی بودن بازاریابی چند سطحی اظهار نظر کنیم، باید بگوییم که باتوجه به مستندات موجود در خبرگزاری و کمیتههای معتبر؛ این روش از بازاریابی کاملا قانونی و تحت نظر مراجع دولتی میباشد. نکتهای که این روش از بازاریابی را مبهم میکند این است که تعدادی از کمپانیها به قدری قوانین پیچیدهای دارند که نمیتوان متوجه شد که آیا واقعاً در این شرکت محصولی به فروش میرسد یا خیر؟!
به طور کاملاً خلاصه باید بگوییم که اگر در یک مجموعه بازاریابی، (به طور قطع) محصولی کاربردی با قیمت مناسب به فروش رسید و اعضای آن شرکت رضایتی نسبی درباره کار خود داشتند، آن شرکت در چهارچوب شرایط و ضوابط حال فعالیت میباشد.
قانونی بودن بازاریابی چند سطحی مهمترین عامل محبوبیت این روش از بازاریابی میباشد.
شیوههای بازاریابی چند سطحی
پس از اینکه از قانونی بودن بازاریابی چند سطحی اطمینان حاصل کردید، بیایید نگاهی به ماهیت این روش از دنیای نتورک مارکتینگ بیاندازیم. بازاریابی چند سظحی یا multi level marketing، یکی از روشهایی است که شرکتها برای توزیع و فروش خدماتشان از آن بهره میگیرند.
همه شرکتهای بازاریابی در باطن دارای یک خصوصیت مشخص و مشترکی هستند؛ آنها درواقع قصد دارند تا محصول یا خدماتی را ارائه کنند که به بهبود کیفیت زندگی مردم کمک کند. کمپانیهای بازاریابی مهمترین رسالتی که دارند، یافتن مشتریها و رساندن محصول بدست آنها میباشد. ۵ روش کلی برای ارائه محصولات به مشتریان وجود دارد که عبارتاند از:
- فروشگاه
- پست مستقیم
- بازاریابی به صورت تلفنی
- اینترنت
- بازاریابی شبکهای
افراد در تمامی روشهای گفته شده به دنبال جذب مشتری میباشند. به عنوان مثال، روش خرده فروشی صرفاً محدود به کسانی که به صورت حضوری مراجعه میکنند، نیست! خرده فروشی میتواند در رادیو، روزنامهها، تلویزیون و مجلات نگاهها را به سوی مغازه جلب کند. همین امر میتواند منجربه افزایش مراجعین حضوری به مغازه شما شود. زمانی که یک توزیع کننده در یک شرکت بازاریابی میتواند از چند روش مشتری پیدا کند، دقیقا به همان اندازه میتواند از طریق دوستان و آشنایان نیز خریداران را به سمت خود بکشاند.
بازاریابی چند سطحی و شرکتهای هرمی!
در این بخش، باید خاطر نشان کرد که قانونی بودن بازاریابی چند سطحی زمانی تایید میشود که شرکت بازاریابی، هیچ شباهتی با شرکتهای هرمی نداشته باشد. حال بیایید بپردازیم به اینکه اصلاً یک شرکت هرمی چگونه کار میکند؟! شرکت هرمی ساختاری است که به اعضایش حق کمیسیون میدهد تا بتواند افراد جدید را به مجموعه وارد کند. این شرکتها هیچ محصولی برای فروش ندارند. درواقع صرفا پولهای پرداخت شده از سمت مشتریان را در جهت منافع خود جمع میکنند.
به طبع این شرکتها در آخر شکست خواهند خورد، چراکه مدیران آن، گرفتن پول از اعضا، به هنگام عضویت را الزامی میدانند و هیچ محصولی برای فروش ندارند. اما در مقابل بازاریابی شبکهای با هدف دوام و پایداری، و گسترش ساختار خود؛ همواره فراوردهای جهت عرضه به مشتریان دارد که به نوعی منبع درآمد آن مجموعه به حساب میاید. لذا اگر جایی شنیدید که یک شرکت اعلام کرد: «در صورت معرفی دوستانتان به ما، در خرید بعدی تخفیف خواهید گرفت.»؛ این همان بازاریابی چند سطحی محسوب میشود.
جمع بندی
استعلام قانونی بودن بازاریابی چند سطحی برای افرادی که قصد همکاری با شرکتهای بازاریابی را دارند، یکی از مهمترین نکات پیش از عضویت میباشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این باره میتوانید مقاله روش استعلام صحت شرکتهای بازاریابی شبکهای مطالعه فرمایید.